همهچیز طبق برنامهریزی دونالد ترامپ، رییسجمهور امریکا پیش نمیرود. کمتر از یک ماه دیگر دور جدید تحریمهای هستهای ایران از تهدید لفظی خارج و در مرحله اجرا قرارخواهند گرفت.تیم سیاسی و اقتصادی ترامپ تمام تلاش خود را برای به حداکثر رساندن تبعات بازگشت این تحریمها برای ایران به کارگرفته اما از اجماع بینالمللی مدنظر ترامپ در این زمینه خبری نیست.
بازماندگان در برجام (چین، روسیه، فرانسه، آلمان وبریتانیا) برسرعت خود برای رسیدن به سازوکاری قانعکننده به منظور حفظ تهران در توافق هستهای افزودهاند و همزمان مشتریهای غیربرجامی تهران نیز تلاش میکنند خریدهای خود از ایران را به صفر نرسانند و راهکاری برای تبادلهای مالی با ایران بیابند. بیشک اجرایی شدن تحریمهای ثانویه ایران میتواند اقتصاد کشور را در مسیر جزر و مد قرار دهد اما آنطور که از شواهد برمیآید این موجها حداقل در کوتاه و میان مدت آن اندازه سهمگین نیستند که ایران را به پشت میز مذاکرهای که ترامپ برای تهران تدارک دیده بازگردانند. در یک سال و نیم گذشته عنان بازی تبلیغاتی با برجام و فرجام آن در دست دولت امریکا بوده است. ترامپ در چندماه نخست تلاش کرد اروپا را در مقابل ایران و در کنار خود قرار دهد که در نهایت با تماشای اراده سیاسی اعضای غیرامریکایی برجام برای حفظ این توافق به عبث بودن تلاشهایش آگاه شده و در نخستین روزهای ماه مه رسما از این توافق خارج شد. پس از خروج نیز عنان بازی روانی پیرامون تبعات تحریم ایران برای سایر کشورها همچنان در اختیار ترامپ باقی ماند تا اینکه اروپاییها با جمع و جور کردن ایدههای اقتصادی خود راههایی برای فرار از تحریمهای امریکا تعریف کردند. همزمان با سفر نمایندگان سیاسی و اقتصادی دولت امریکا به کشورهایی که مشتری یا شریک اقتصادی ایران به حساب میآیند، اروپاییها به خصوص فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پشت تریبون قرار گرفته و رسما از تلاشهای اروپا در میدان عمل برای حفظ برجام سخن گفتهاند. به زبان سادهتر اگر تبلیغها و فضاسازی روانی امریکا کمپانیها و موسسههای بزرگ را از کار با ایران منصرف کرده همزمان تلاشها و طرحهای بازماندگان در برجام، توجه کمپانیها و موسسههای بانکی کوچک و متوسط را به سمت ایران جلب کرده است. دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
نفت به ابزار طلایی برای تحریم ایران در ۴دهه گذشته و در دولتهای متفاوت امریکا تبدیل شده و اینبار نیز چهل و پنجمین رییسجمهور امریکا به دنبال به حداقل رساندن فروش نفت ایران است تا در سایه آن به ظن خود فشارها بر تهران را به حداکثر رسانده باشد. با این وجود خبرهایی که در ۲۴ساعت گذشته از بهای نفت در بازارهای جهانی منتشر شده نشان میدهد که برخی از مشتریهای نفت ایران از جمله هند تصمیم خود را گرفتهاند و قصد ندارند خرید نفت از تهران را متوقف سازند. این مساله نوعی اعتمادسازی در بازار به حساب میآید که در نتیجه آن بهای نفت مقداری کاهش را نیز تجربه کرده است.
وزیر نفت هند روز دوشنبه به صراحت اعلام کرد که دو کمپانی هندی که خریدارهای قابل توجهی از نفت ایران هستند سفارشهای نفتی خود از ایران برای ماه نوامبر را ثبت کردهاند. همزمان برخی از منابع در دولت ترامپ میگویند احتمالا هند یکی از چندکشور محدودی خواهد بود که از معافیتهای نفتی امریکا برخوردار میشود. کارشناسان مسائل نفتی میگویند معافیت هند از تحریمهای نفتی ایران که از روز ۱۳آبان آغاز خواهد شد، میتواند به مهار تورم در بهای نفت که جهان در چندهفته گذشته شاهد آن بوده، کمک کند. همزمان با نزدیک شدن به ۴ نوامبر و افزایش بهای نفت در بازارهای جهانی، گلایههای دونالد ترامپ از تولیدکنندگان نفت که جامه متحد امریکا را هم برتن دارند افزایش یافت.هفته گذشته بود که رییسجمهور امریکا با ادبیاتی تحقیرآمیز سعودیها را مخاطب قرار داده و آنها را برای افزایش سطح تولید نفت به منظور کاستن از بهای جهانی و جبران کمبود نفت ایران در بازار تحت فشار قرار داد. برخی از کارشناسان اقتصادی میگویند که کاهش بهای نفت که جهان در ۴۸ ساعت اخیر شاهد آن بوده میتواند نتیجه صادرات بیشتر نفت از سوی عربستان سعودی نیز باشد. مقامهای سعودی پس از اظهارات رییسجمهور امریکا اعلام کردند که در ماههای نوامبر و اکتبر میزان صادرات نفت خود را به بالاترین سطح ممکن خواهند رساند.
برخی از مقامهای هندی در چند روز اخیر خبر از دریافت معافیت هند از تحریمهای نفتی امریکا دادهاند اما وزیر نفت این کشور همزمان با اعلام خبر تداوم خرید نفت این کشور از تهران پس از ۱۳ آبان، اعلام کرد که دهلینو هنوز نمیداند آیا واشنگتن چنین معافیتی را برای هند در نظر گرفته است یا خیر؟ به گفته این مقام، دهلینو در حال بررسی سیستم پرداخت متفاوتی است که از طریق آن بتواند هزینه خرید نفت از ایران را به تهران بدهد و به احتمال زیاد روپیه به عنوان ارز مدنظر برای این تبادلهای مالی میان دو کشور در نظرگرفته خواهد شد. این اقدام هند که اتفاقا از سوی کشورهایی چون چین، روسیه و اتحادیه اروپا هم دنبال میشود، نشاندهنده تلاش این کشورها برای عبور از دلار امریکا است. دلار سالهاست که ارز غالب در معادلات جهانی نفت به حساب میآید.
مایک پمپئو در سفری که قریب به یک ماه پیش به دهلینو داشت اعلام کرد که معافیت از تحریمها تنها به کشورهایی داده میشود که بتوانند به واشنگتن ثابت کنند در حال کاستن از وابستگی خود به نفت ایران هستند اما به نظر میرسد که هند مسیر جداگانهای را برای تداوم خرید نفت از ایران انتخاب کرده و شرکتهای هندی در ماه اکتبر قریب به ۱۰ میلیون بشکه از نفت ایران را خریداری کردند که البته گفته میشود این میزان در ماه نوامبر باز هم با کاهش روبه رو خواهد شد. در دور قبلی تحریمهای امریکا علیه ایران که در فاصله سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ بود ، هند به خرید نفت از ایران ادامه داد البته میتوان گفت که دهلینو در همان مقطع هم از ترس تحریمهای فرامرزی امریکا و همچنین تحریمهای سازمان ملل و اتحادیه اروپا این خرید نفت از ایران را به حداقل رسانده بود.
۴ نوامبر (۱۳آبان) به عنوان تاریخی برای بازگشت تحریمهای هستهای ایران در تقویمها ثبت شده اما نکته اینجاست که آغاز تحریم نفتی ایران اگر منجر به افزایش قابل توجه بهای نفت در سطح بینالمللی شود میتواند به ضرر جمهوریخواهان در آستانه انتخابات میان دورهای در اوایل نوامبر تمام شود. ترامپ در حالی از کارتلهای نفتی غرب آسیا میخواهد بر حجم استخراج نفتی خود بیفزایند که بسیاری از کارشناسان هشدار دادهاند که حتی در بهترین سناریوها هم امکان جبران تمام و کمال کسری نفتی ناشی از تحریم ایران وجود نخواهد داشت.
اصلیترین هدف امریکا از تحریم نفتی ایران به پای میز مذاکره کشاندن ایران برای رسیدن به توافقی دیگر است اما کارشناسان اعتقاد دارند که با توجه به عدم همراهی سایر کشورها با واشنگتن در این مسیر باید دید در میدان عمل چه میزان از خرید نفت ایران کاسته خواهدشد. برخی از کارشناسان انرژی پیشبینی میکنند که با آغاز تحریمهای ایران در ۱۳ آبان، قریب به ۵۰۰ هزار بشکه نفت از بازارهای جهانی کاسته شود.
سیانبیسی در نگاهی به سیاست تحریم نفتی امریکا در برابر ایران مینویسد: تحریم صادرات نفت ایران شاید ضربههایی را به اقتصاد این کشور وارد کند اما برای یافتن پاسخ این سوال که آیا میتواند تبعات سیاسی مدنظر امریکا در ایران را هم هدایت کند یا خیر، باید منتظر ماند. جان بولتون، مشاور امنیت ملی امریکا تاکنون بارها اعلام کرده که سیاست دولت ترامپ تغییر رفتار و نه تغییر رژیم ایران است با این وجود تحمیل هر تغییر جدی در داخل ایران یک چالش به حساب میآید و باید دید که امریکا ابزارهای لازم برای برنده شدن در این چالش را در اختیار دارد یا خیر. ایران تنها زمانی به مذاکره مجدد با امریکا فکر خواهد کرد که گزینه دیگری در چنته این کشور باقی نمانده باشد. یک کارشناس مسائل اقتصاد سیاسی در خاورمیانه در این باره به سیانبیسی میگوید: به نظر میرسد که بازگشت تحریمهای هستهای ایران تا این لحظه تاثیرهای قابل توجهی بر اقتصاد ایران داشته اما سوال اساسی اینجاست که آیا واشنگتن میتواند در نتیجه این تحریمها شاهد آن تغییر رفتاری در ایران باشد که به امید آن به ابزار تحریم روی آورد.
در این مقطع ایرانیها گزینه مذاکره با امریکا را کاملا از روی میز کنار گذاشتهاند و به کار با متحدان خود مانند روسیه یا مشتریهای کهنهکار خود مانند چین فکر میکنند. همچنین اروپاییها نیز راههایی را برای کمک به باقی ماندن ایران در برجام پیشنهاد کردهاند و میتوان گفت که در این مقطع زمانی ایرانیها با همه کار خواهند کرد تا فقط احتمال هرگونه کار مستقیم با امریکا را به صفر برسانند. ایران در حال حاضر دولت ترامپ را نه مذاکرهکنندهای جدی و نه منصف میداند لذا شانسی برای پیروزی در صورت ورود به میدان مذاکره با امریکا برای خود قائل نیست.
منبع : اعتماد
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
نتایج جدیدترین نظرسنجی رویترز نشان می دهد که روند صعودی قیمت جهانی نفت احتمالا طی سال آینده نیز ادامه خواهد یافت.
به گزارش رویترز، اکثر شرکت کنندگان در این نظرسنجی بر این باورند که نگرانی های مربوط به کاهش عرضه و تولید نفت از سوی کشورهایی مثل ایران و ونزوئلا به مراتب تاثیر بیشتری نسبت به نگرانی های مربوط به مناقشات تجاری می تواند بر بازار جهانی انرژی داشته باشد.
بر اساس این گزارش 50 کارشناس اقتصادی و تحلیلگر مسائل انرژی پیش بینی کردند که قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال در سال 2018 میلادی به طور متوسط به 73.48 دلار خواهد رسید. این رقم در نظرسنجی اوت به 72.71 دلار رسیده بود. میانگین قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال از ابتدای امسال تاکنون به 72.68 دلار رسیده است. پیش بینی می شود میانگین قیمت هر بشکه نفت برنت در سال 2019 میلادی نیز به بیش از 73.75 دلار برسد.
فرانک شالن برگر رئیس بخش تحقیقات بازار کالا در موسسه ال بی بی دبلیو در این باره گفت: نگرانی های مربوط به تنش های تجاری هنوز به طور واقعی تاثیری بر رشد اقتصادی نداشته ولی تحریم های ایران پیش از این بر تولید و صادرات نفت این کشور تاثیر داشته است. دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
وی در ادامه افزود: اگر کشورهای وارد کننده نفت از ایران مثل کره جنوبی تمایلی به خرید بیشتر نفت از تهران نداشته باشند، به احتمال زیاد تولید نفت ایران 500 هزار تا یک میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت. این واقعا خبر بدی برای طرف عرضه و به خصوص برای مصرف کنندگان خواهد بود.
آمارهای موسسه مالیه بین الملل نشان می دهد که صادرات نفت خام و میعانات ایران ز آوریل تا سپتامبر بیش از 800 هزار بشکه در روز کاهش داشته است. آمریکا قصد دارد از 4 نوامبر تحریم های نفتی جدیدی را علیه ایران اعمال کند.
قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال از آوریل تاکنون 20 درصد رشد داشته است. تحلیلگران انتظار دارند که عرضه نفت ایران بین 500 هزار تا 1.5 میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کند و این عربستان سعودی خواهد بود که می تواند بیشترین بخش از کاهش تولید و صادرات ایران را جبران کند.
البته تحلیلگران معتقدند که تنش های تجاری بین آمریکا و چین می تواند بر رشد تقاضا به خصوص از سال آینده تاثیر بگذارد.
این نظرسنجی نشان می دهد که میانگین قیمت هر بشکه نفت سبک آمریکا نیز در سال 2018 به 67.29 دلار خواهد رسید. این رقم در نظرسنجی ماه قبل به 67.13 دلار رسیده بود.
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
یکی از روشهای پیشبینی قیمتها، نگاه به روند گذشته آنها است. بر این اساس در این صفحه روندهای قیمتی بازارهای مهم ایران و جهان به نمایش گذاشته شدهاند.
دلار و سکه از اوج عقب نشستند
به گزارش افکارنیوز، یکی از روشهای پیشبینی قیمتها، نگاه به روند گذشته آنها است. بر این اساس در این صفحه روندهای قیمتی بازارهای مهم ایران و جهان به نمایش گذاشته شدهاند. همچنین در متن مربوط به هر قسمت روند آتی قیمتها براساس شواهد موجود پیشبینی شدهاند.
دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
بازار سهام
جابهجایی رکوردها در بورس تهران
شاخص کل بورس تهران طی هفته گذشته با ثبت بازدهی ۸/ ۱۴ درصدی به رکورد بیسابقه ۱۸۰ هزار و ۶۳۶ واحد دست یافت. همزمان، شاخصهای هموزن با رشد بالای ۱۶ درصدی، بازده فراگیر و یکدست سهام را در خود منعکس کردند. تبوتاب بورسبازان برای خرید سهام در ترافیک گزارشهای ماهانه منجر به جابهجایی بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان سهم در هفته گذشته شد و متوسط ارزش معاملات خرد، رکورد یکهزار و ۳۰۰ میلیاردی را به جا گذاشت. از طرف دیگر، فعالان حقیقی بازار با خالص خرید یکهزار و ۴۰۰ میلیارد تومانی در مقیاس هفتگی، رکورد جدیدی را ثبت کردند. ورود قابلتوجه پولهای حقیقی در این هفته غالبا با امیدواری به گزارشهای مثبت ماهانه رقم خورد. بهنظر میرسد رشد یکدست سهام با بررسی محتوای گزارشها متوقف شود؛ واقعیتی که در معاملات چهارشنبه تا حدودی نمایان شد.
بازار ارز
عقبگرد دلار از اوج تاریخی
هر دلار آمریکا در هفته گذشته با جهش ۲۰ درصدی به قیمت ۱۷ هزار و ۴۰۰ تومان رسید. در ابتدای هفته قبل و همزمان با سفر رئیسجمهوری به نیویورک برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل، التهاب در بازار ارز شدت گرفت؛ بهطوری که قیمتها با جهش بیوقفه تا مرز ۱۹ هزار تومان افزایش یافت. با این حال، در واپسین روز هفته شاهد فروکش هیجانات و اصلاح ۸۰۰ تومانی نرخ دلار به دلیل شناسایی سود از سوی فعالان ارزی بودیم. علاوه بر اخبار سیاسی مرتبط با تحریمها، بیاعتمادی پساندازکنندگان بهپول ملی و انفعال سیاستگذار در مدیریت بازارها بر انبساط بیوقفه بازار ارز افزود. به نظر میرسد هراس از کاهش بیشتر ارزش ریال و نگرانی از آینده اقتصاد، با حذف موقت موانع بنیادی، زمینهساز رشد تقاضای غیرتجاری ارز بهعنوان دارایی امن شده است.
بازار سکه
اصلاح همزمان سکه با دلار
هر سکه طرح جدید با رشد هفتگی 580 هزار تومانی، به قیمت 5 میلیون و 150 هزار تومان رسید. این بیشترین رشد هفتگی سکه از یازدهم مرداد بود. روند صعودی سکه همزمان با رشد پرشتاب و پرالتهاب دلار آغاز شد و تا روز چهارشنبه ادامه یافت. بهطوریکه سکه رکورد بیسابقه 5 میلیون و 450 هزار تومانی را ثبت کرد. افزایش جریان نقدینگی در هفته آغازین مهر(دریافت حقوق ماهانه مردم) توام با هیجانآفرینی مرتبط با اخبار سیاسی، عامل رشد فزاینده قیمتها در این هفته ارزیابی میشود. با این حال، در معاملات آخرین روز هفته شاهد اصلاح همزمان بهای دلار و سکه بودیم. رشد سکه و تنزل بهای طلای جهانی طی این هفته، همبستگی قیمت سکه با دلار داخلی را بیش از پیش نشان میدهد. به نظر میرسد چشمانداز عرضه سکههای پیشفروش در مهر و آبان قیمتها را تحت فشار قرار دهد.
بازار طلای جهانی
افت طلا به کف 6 هفته
هر اونس طلای جهانی ساعت 16 دیروز با افت 5 دلاری به قیمت 1185 دلار رسید. در دو روز پایانی هفته با رشد شاخص دلار بهای اونس طلا از مرز روانی ۱۲۰۰ دلار به کف ۶ هفتهای افت کرد. بانک مرکزی آمریکا چهارشنبه گذشته نرخ بهره را مطابق انتظار برای سومینبار در سال جاری، ۲۵/ ۰ درصد بالا برد. فدرال رزرو همچنین اعلام کرد که سیاستهای انقباضی خود را با ارتقای ۲۵/ ۰ درصدی بهره در دسامبر ادامه خواهد داد. علاوه بر این، بانک مرکزی آمریکا قرار است در سال آینده سیاستهای انقباضی خود را در قالب ارتقای سه نوبت دیگر ادامه دهد. بلافاصله پس از رونمایی رویکرد انقباضی «فد»، اونس طلا بیش از ۱۰ دلار افت کرد. از طرف دیگر، ضعف یورو بهدلیل نگرانیها از کسری بودجه ایتالیا نیز منجر به تقویت دلار و فشار بیشتر بر طلا شد.
بازار اوراق مسکن
ریزش هفتگی «تسه»ها
هر ورقه «تسه» اسفند 95(تسه9512) با افت هفتگی 8/ 6 درصدی به قیمت 59 هزار و 33 تومان رسید. این، بیشترین افت هفتگی «تسه»ها از دوازدهم اسفند سال گذشته است. در عین حال، تداوم نزول دستهجمعی «تسه»ها، قیمت این اوراق را به کمترین میزان از سوم اسفند سال 92 رساند. به نظر میرسد فشار بر قیمتها و تنزل به پایینترین سطح قیمتی، ناشی از خروج نسبی نقدینگی از اوراق تسهیلات و حرکت به سمت بازارهای دیگر از جمله سهام است. بازده قابلتوجهی که بازارهای دیگر طی هفتههای اخیر ثبت کردهاند بهانه مناسبی برای خروج از اوراق تسهیلات فراهم کرد. در عین حال، کاهش قدرت خرید متقاضیانمسکن با کاهش ممتد ارزش ریال، کاهش حجم دادوستدها در این بازار را در پی داشته است بهطوری که متوسط ارزش معاملات در این بازار افت هفتگی ۹ درصدی را به ثبت رساند.
بازار نفت
نوسان نفت در مرز ۷۲ دلار دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
هر بشکه نفت خام آمریکا ساعت ۱۶ دیروز با افت اندک به قیمت ۲/ ۷۲ دلار رسید. پس از افزایش غیرمنتظره موجودی هفتگی نفت آمریکا، قیمتها از مجرای ضعف تقاضا تحت فشار قرار گرفت. طبق برآورد اداره اطلاعات انرژی(EIA)، موجودی هفتگی نفت آمریکا بر خلاف انتظار، ۸۵/ ۱ میلیون بشکه افزایش یافت و تولید نفت این کشور نیز به رکورد ۱/ ۱۱ میلیون بشکه در روز رسید. از طرف دیگر، وزیر انرژی آمریکا روز چهارشنبه اعلام کرد که تصمیمی برای جبران کمبود عرضه از محل تزریق ذخایر استراتژیک خود به بازار ندارد و در عین حال، به دارندگان ظرفیت مازاد، از جمله عربستان و کویت اتکا میکند. این در حالی است که اعضای نشست اخیر الجزیر از هر گونه افزایش فوری تولید امتناع ورزیدهاند. برآیند این دو نیروی عمده عامل فشار بر قیمت نفت در معاملات پایان این هفته شد.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما ؛ به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، رئیس بزرگترین شرکت کشتیرانی جهان تاکید کرد آمریکا در برابر پیامدهای جنگ تجاری آسیب پذیرتر از سایر کشورها خواهد بود.
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
به گزارش گروه بینالملل باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از رویترز، به دنبال انتشار داده های صنعتی چین و افزایش نگرانی ها در خصوص سرایت بحران اقتصادی ترکیه به دیگر کشورها، بهای طلای سیاه امروز (دوشنبه) با کاهش همراه بود. بر این اساس، بهای نفت خام برنت (شاخص بین المللی) با 5 سنت کاهش به 71 دلار و 78 سنت در هر بشکه رسید. بهای نفت وست تگزاس اینترمیدیت (نفت شاخص آمریکا) با 4 سنت کاهش، 65 دلار و 87 سنت در هر بشکه معامله شد.
شرکت نفت و گاز بیکر هیوز روز جمعه اعلام کرد: شرکت های انرژی آمریکایی هفته گذشته تعداد سکوهای حفاری را بدون تغییر 869 سکو حفظ کردند.
در خارج از آمریکا هم کارشناسان اعلام کردهاند تحریم های آمریکا علیه ایران به زودی بر بهای نفت اثر می گذارد. دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به دنبال خارج کردن این کشور از توافق هسته ای ایران (برجام) اعلام کرد تحریم هایی را علیه تهران اعمال می کند که این تحریم ها از ماه نوامبر سال جاری میلادی بخش نفتی کشور را هم هدف قرار می دهد.
ایران در ماه ژوئیه حدود 3.65 میلیون بشکه نفت تولید کرده است و پس از عربستان سعودی و عراق در رتبه سوم بزرگترین تولیدکنندگان نفت عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) قرار گرفته است.
به دنبال سقوط اندک ارزش دلار آمریکا پس از کاهش تنشهای تجاری میان واشنگتن و پکن و همچنین تقویت اندک ارزش لیر ترکیه، بهای طلاامروز (دوشنبه) با ثبات همراه بود. بهای هر اونس طلا بدون تغییر 1184.24 دلار معامله شد. قیمت فلز زرد هفته گذشته به پایین ترین سطح از ژانویه 2017 رسیده بود.
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی