رانت حاصل سرکوب نرخ ارز خواهد بود
بی‌تردید یکی از مهمترین چالش‌های اقتصاد ایران در چند دهه گذشته پدیده تورم بوده است. این معضل اقتصادی از طریق تأثیرگذاری بر رشد اقتصاد، سرمایه‌گذاری، اشتغال و توزیع درآمد و حتی سیاسی و اجتماعی یک کشور و به‌صورت کلی‌تر بر زندگی همه شهروندان کشور تحت تأثیر قرار دهد.
در سه دهه اخیر نرخ تورم در کشور ایران همواره دو رقمی بوده است و به همین دلیل برنامه ریزان اقتصادی جهت مهار و کنترل تورم بررسی‌هایی انجام داده روش‌های زیادی پیشنهاد و عملی کردند و دولتمردان نیز سیاست‌های متنوعی در این زمینه اجرایی کردند اما نکته قابل‌مشاهده و برجسته در این مورد عدم موفقیت برنامه‌ها و غیرقابل‌کنترل درآوردن تورم توسط مجموعه تصمیم گیران به شکلی که نرخ تورم به زیر ده درصد حرکت نکرده است.
به گزارش ایسنا، در چندماهه گذشته تورم به‌صورت پایدار افزایش یافت و این معضل مزمن اقتصاد ایران هزینه‌های بسیار زیادی هم بر شهروندان و هم اقتصاد ایران وارد آورد. این نوع تورم باعث کاهش نرخ رشد اقتصادی و به دنبال آن کاهش سطح رفاه عمومی می‌شود و از طرف دیگر باعث تغییر توزیع درامد و ثروت و رفاه به زیان اقشار کم‌درآمد جامعه خواهد شد. دکتر شاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
در خصوص توضیح تورم ایجادشده در کشور باید گفت در اقتصاد از نوعی تورم نام‌برده می‌شود که بیشتر در کشورهای درحال‌توسعه مثل ایران به علت عدم وجود زیرساخت‌های اقتصادی مناسب و گسترده شدن فعالیت بخش‌های دولتی در اقتصاد بروز می‌کند که به تورم ساختاری نام دارد یعنی به علت وضعیت نامناسب ساختارهای اقتصادی ، سیاسی،حکومتی و حتی فرهنگی و اجتماعی این نوع تورم به وجود می‌آید و مسائل و مشکلات متفاوتی در ایجاد و پایداری این پدیده نامطلوب اقتصادی دخیل هستند. بدتر از این مشکل درمان آن است که در این‌گونه شرایط نمی‌توان با اجرای سیاست‌های پولی و مالی تورم ایجادشده را کنترل کرد.
از اثرات این پدیده دردناک این است که همه افراد جامعه در جهت حفظ منافع شخصی خود در برابر افزایش قیمت‌های شدید و پیش‌بینی‌نشده اقدام به خرید دارایی‌های فیزیکی مثل زمین ، مسکن و انواع ارزها می‌کنند تا در آینده به قیمت بالاتری بفروشند و به همین علت این نوع اقدامات کارایی اقتصاد را کاهش داده و اثرات منفی ایجاد می‌کند و در نهایت با پایداری این شرایط میزان پس‌انداز در کشور کاهش می‌یابد که این امر نیز باعث کاهش سرمایه‌گذاری در زمینه فعالیت‌های تولید می‌شود که همه این عوامل منجر به کاهش ظرفیت اقتصادی و کاهش رشد اقتصادی خواهد شد.
جهت توضیح بیشتر در خصوص روند قیمت‌ها و نوسانات ارزی ایجادشده شما را به گفتوگو با ابراهیم نگهداری استاد دانشگاه دعوت می‌کنیم:
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه در خصوص علت افزایش نرخ ارز در ایران گفت: نرخ ارز، متغیری کلیدی در اقتصاد هر کشوری محسوب می‌شود. در اقتصاد ایران نرخ ارز از همه مهمتر است چرا که اقتصاد ایران یک اقتصاد کوچک و باز است و دولت یک بازیگر مهم در بازار ارز است. مسلم است که علت افزایش نرخ ارز یک دلیل کلی دارد و آن کاهش عرضه در بازار و افزایش تقاضا است که ناشی از رفتار مردم، دولت، بانک مرکزی و بانک‌های تجاری است.
وی افزود: در خصوص نوسانات اخیر نرخ ارز دیدگاه‌های مختلفی مطرح است که هرکدام از این بازیگران سهمی در علل این نوسانات دارند. برخی افزایش نرخ ارز را ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران و نامعلوم شدن آینده برجام عنوان کرده عده‌ای به اختلاف تورم انباشته‌شده شرکای تجاری ایران و بعضی‌ها هم بر تصمیم دولت برای یکسان‌سازی نرخ ارز و افزایش نرخ ارز دولتی تأکید کرده‌اند و آن را علت افزایش نرخ ارز دانسته‌اند که در کنار این عوامل رفتارهای هیجانی مردم نیز مزید بر علت شده است.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: دو عامل اصلی، تعیین‌کننده جهش‌های ارزی اخیر است که آن را می‌توان کاهش قیمت نفت و افزایش حجم تجارت خارجی برشمرد و در سال‌های اخیر دو عامل ریسک سیاسی تحریم و تشدید نقدینگی نیز برجهش های ارزی تأثیر داشته است. در شرایط کنونی شاید چاره‌ای نبوده است که فعلاً یک مقررات ارزی گذاشته بشود تا تلاطم‌های ارزی را کاهش بدهد. اما این برای کوتاه‌مدت و موقت است و باید سیاست‌های بلندمدتی را اتخاذ کنند که به‌تدریج به‌طرف یکسان‌سازی ارز به‌صورت آزاد ولی مدیریت‌شده اعمال شود.
این اقتصاددان در خصوص راه‌حل و کنترل نرخ ارز در کشور گفت: تجربه گذشته نشان داده که سرکوب نرخ ارز حاصلی جز ایجاد رانت و گسترش تصدی دولت بر همه بازار ارز ندارد و بازار پلیسی و امنیتی در آینده نیز راه به‌جایی نخواهد برد بنابراین باید از نیروی‌های بازار که همان عرضه و تقاضا است کمک گرفت و با مدیریت آن به قیمت واقعی ارز رسید.
وی تصریح کرد: بهتر است بانک مرکزی به‌جای کنترل صرف نرخ ارز محدودش برای مقابله با افزایش نرخ ارز، به واقعیت تن دهد و ذخایر ارزی خود را با توجه به شرایط عدم اطمینان پیش رو حفظ کند. راهکار مناسب استفاده از ظرفیت بورس برای ایجاد بازار ارزی است که می‌توان به‌نوعی به بازار آزاد رسمیت بخشید و به نیازهای افرادی که از این کانال تأمین می‌شوند سروسامان داد.
نگهداری ادامه داد: در شرایط کنونی نیز بهتر است دولت با تکیه‌بر ایجاد نظام تک‌نرخی ارز راه خود را پیش گیرد، چرا که در هر اقتصادی وقتی بازاری را نادیده بگیریم مشکل‌ساز خواهد بود، بنابراین اگر بتوانیم از ظرفیت‌های بورس ارزی در این زمینه استفاده کنیم قطعاً با کنترل بازارهای موازی می‌توانیم از رشد قیمت‌هایی که در بازار غیررسمی شاهد آن هستیم جلوگیری کنیم.
این استاد دانشگاه افزود: لازم است منابع ارزی را به سمتی هدایت کرد که کمترین نقل و انتقالات در آن صورت بگیرد چراکه راحت‌تر می‌توان از شتاب گرفتن قیمت دربازارهای غیررسمی جلوگیری کرد. بایستی مکانیسم به‌گونه‌ای باشد که دولت کمترین دخالت در تعیین قیمت بازار داشته باشد در صورت ایجاد بازارهای آزاد اقتصادی نیاز به اتخاذ هیچ سیاست مکمل دیگری نیست و این خود بازار است که روند تغییرات را در دست می‌گیرد.به بیانی دیگر، اگر بتوان بازار را از این قوانین و مقررات رها کرد و اجازه داد که سطح تقاضا و عرضه حقیقی ارز ما را به قیمت تعادلی برساند تمام مشکلات اخیر در این بازار کنار خواهند.
وی در پایان اضافه کرد: این وظیفه دولت است که با مدیریت میزان عرضه در بازار از انحراف آن جلوگیری کند و این مربوط به زمانی است که قیمت را بازار تعیین کرده باشد و نه قوانین و تبصره‌های مقام سیاست‌گذار.شاید در این میان رها کردن بخشی از تقاضاکنندگان و عرضه‌کنندگان ارزی در بازار آزاد بتواند سیاست مکمل مناسبی در این زمینه باشد.سیاست‌های ارزی اخیر بانک مرکزی قدم مثبتی در جهت سالم‌سازی نظام بانکی کشور است ولی این سیاست باید انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشد.
دکترشاپورزاعی
دکتر شاپور زارعی
تقدیر از بانک صادرات برای ایجاد زمینه توسعه اشتغال
به گزارش بنکر (Banker)، استاندار ایلام و مدیرکل کمیته امداد خمینی(ره) با اهدای لوحی به مدیر شعب این بانک در استان ایلام از تلاش‌ها و مساعدت‌های بانک در راستای توسعه اشتغال و توانمند‌سازی محرومین مورد حمایت کمیته امداد امام خمینی (ره) در سال ٩٦ به عنوان سال اقتصاد مقاومتی، تولید واشتغال قدردانی کردند.
در لوح تقدیر قاسم سلیمانی دشتکی و ضیاء رضایی خطاب به محمدرضا توران سرایی آمده است: «... خدمت و تلاش صادقانه در راستای اعتلای پیشرفت‌های ملت بزرگ ایران ازارزش والایی برخوردار است. این لوح سپاس به منظور قدردانی از تلاش‌ها و مساعدت‌های جنابعالی در راستای توسعه اشتغال و توانمند‌سازی محرومین مورد حمایت کمیته امداد امام خمینی(ره) در سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال تقدیم می‌شود.» دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
بنا براین گزارش، بانک صادرات ایران از ابتدای سال ٩٦ تا ٢٢ شهریور سال جاری با پرداخت بیش از ٨٦٠٠ فقره تسهیلات به ارزش بالغ بر٢ هزار و ٢٩٥ میلیارد ریال در استان ایلام نقش برجسته‌ای در توسعه زیرساخت‌های اقتصادی و رفع محرومیت‌های این استان داشته است.
در این مدت اعطای ١٧٩٦ فقره انواع وام‌های قرض‌الحسنه به ارزش بالغ بر ٢٢٧ میلیارد ریال بخشی از تلاش‌های این بانک برای کاهش مشکلات مردم محروم این استان و بهبود وضع معیشت آنها بوده است.
در عین حال طی این مدت بخش‌های کشاورزی، صنعت و معدن، خدمات و بازرگانی، صادرات، ساختمان، مسکن و سایر حوزه‌های اقتصادی از حمایت‌های مالی بانک صادرات ایران برخوردار بوده‌اند.
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
نگاهی به سرتیتر روزنامه های اقتصادی جهان
به گزارش گروه بین الملل پول نیوز، مهمترین عناوین اقتصادی برخی از رسانه های مطرح امروز جهان به شرح زیر است:
وال استریت ژورنال – ترامپ دوشنبه تعرفه های جدید ضد چینی خود را اعلام می کند. دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
فون آرنا – نسل دوم تلفن هوشمند ریزر در تاریخ 10 اکتبر رونمایی می شود./ براساس پیش بینی ها تلفن هوشمند آینده گوگل در سه رنگ عرضه خواهد شد.
سی‌ان‌ان – میزان فروش خودروهای مبتنی بر انرژی های نوین در چین افزایش 49.5درصدی را در ماه آگوست(در مقیاس سالانه) به ثبت رسانده است.در زمان مذکور 101 هزار دستگاه از این محصولات در بازار چین به خریداران واگذار شده است.
الاهرام – تولید گاز مصر به رکورد 2 میلیارد فوت مکعب روزانه رسید.
رویترز – مرسدس بنز بدنبال افزایش سهم خود از بازار خودرویی چین در مقایسه با سایر رقبای خارجی است.
توکیو تایمز – سرمایه گذاری در دارایی های ثابت چین طی 8 ماهه نخست سال 2018 افزایش 5.3 درصدی داشته است.
شینهوا – ونزوئلا علاقه مند به توسعه روابط اقتصادی خود با چین است.
گالف نیوز- کسری تراز تجاری اتحادیه اروپا به 5 میلیارد دلار رسید.
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
اروپا به دنبال یه معامله پایاپای با ایران است
به گزارش ایرنا ؛ در تارنمای این روزنامه فرانسوی آمده است : کشور های اروپایی قصد دارند این اقدام را به منظور جلوگیری از پیامد های تحریم های آمریکا علیه ایران به اجرا بگذارند.
در این گزارش به نقل از یک مقام دولتی در کاخ الیزه که خواست نامش فاش نشود، آمده است: ما از این ساز و کار به عنوان 'مبادله پایاپای بسیار پیچیده' نام می بریم.
در واقع، کشورهای اروپایی می کوشند تا به این ترتیب بانک های بین المللی اروپا در معرض تحریم های ثانویه آمریکا قرار نگیرند.
سه کشور اروپایی امضاکننده توافق اتمی با ایران، یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس، می کوشند ؛ توافق هسته ای را پس از خروج آمریکا از آن حفظ کنند.
از سوی دیگر ؛ تارنمای روزنامه انگلیسی فایننشیال تایمز دیروز (جمعه) در گزارشی نوشت : قدرت های اروپایی در چهارچوب ضدیت با تحریم های آمریکا و زنده نگاه داشتن توافق هسته ای با تهران، مشغول مذاکره بر سر راه اندازی مجرای پرداخت برای تجارت شرکت های اروپایی با ایران هستند. دکترشاپورزارعی - دکتر شاپورزارعی
به گفته دیپلمات ها، هدف سیاستگذاران اروپایی آن است تا به کسب و کارهای ایرانی و اروپایی کمک کنند تا منافع تجاری پسابرجام را حفظ نمایند.
آنها افزودند که کشورهای سه گانه اروپایی که توافق هسته ای را به همراه روسیه و چین امضا کردند، با کمیسیون اروپا و بخش دیپلماتیک این اتحادیه بر سر این مجرای تامین مالی مشغول همکاری هستند.
این روزنامه انگلیسی در ادامه گزارش خود نوشت که نظرات گوناگونی در مورد شکل و ساختار این مکانیزم مطرح شده است. یکی از سخنگویان وزارت دارایی فرانسه گفت: هنوز تصمیم سیاسی در مورد شکل این نظام مستقل تامین مالی اتخاذ نشده ولی فعالیت ها شدت یافته است.
دولت فرانسه مدت هاست که به دنبال یک مکانیزم جایگزین مالی است تا علیرغم تحریم های آمریکا تجارت با ایران ادامه یابد.
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
پرسش و پاسخ با محمدرضا واعظ مهدوی درمورد اقتصاد سلامت
زندگی > سلامت - همشهری آنلاین - فتانه انفرادی:
رییس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران، دکتر محمدرضا واعظ مهدوی را طرف چند پرسش گرفتیم. تکیه او بر اقتصاد سلامت است.
مدیریت بهینه منابع و برنامه‌ریزی اصولی با تکیه بر شیوه‌های علمی برای تامین و حفظ سلامت مردم در شرایط فعلی که کشور با تحریم‌های مختلف از سوی آمریکا رو‌به‌روست.از اهمیت ویژهای نسبت به قبل برخوردار است.
اینکه چگونه بتوانیم در شرایط تحریم، نیازهای مردم را در حوزه سلامت، همچون قبل، شناسایی و برطرف کنیم و بیماران و به ویژه مردم مناطق محروم، همچنان از خدمات ویژه بهداشتی و درمانی برخوردار باشند.
به نظر می‌رسد که در چنین شرایطی، ارائه راهکارهای راهبردی و عملیاتی برای خروج از بحران و مهمتر از آن، توجه به موضوع اقتصاد سلامت، باید بیش از بیش مورد توجه سیاستگذاران، برنامه‌ریزان و متولیان نظام سلامت کشور قرار گیرد.
دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
براین اساس، همشهری‌آنلاین، با دکتر محمدرضا واعظ مهدوی، رییس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران، گفتوگو کرده است. واعظ مهدوی، مدیر عامل صندوق بیمه عشایر و روستاییان و استاد دانشگاه شاهد نیز است.
رییس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران با تاکید بر اینکه دولتمردان و مردم، ابتدا باید درک واقع‌بینانه‌ای از شرایط فعلی کشور داشته باشند، توصیه‌ها و پیشنهادهایی برای نظام سلامت ایران در شرایط فعلی، با تکیه بر آقتصاد سلامت دارد.
رییس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران می‌گوید: به عنوان مقدمه، باید بگویم که شرایط موجود کشور، شرایط ویژهای است. تحریم‌های آمریکا به منظور به شکست کشاندن کشور اعمال شده است. ریچارد نفیو، که مجری تحریم‌های آمریکا علیه ایران است در کتاب هنر تحریم‌ها، صراحتا ذکر می‌کند که تحریم‌ها را به عنوان جایگزینی برای جنگ با ایران در نظر گرفتیم و ابزار تحریم را به نحوی مورد استفاده قرار دادیم که کارکردهای جنگ را برای ما به همراه داشته باشد. لاکن، چون توان جنگ فیزیکی میسر نبوده با تحریم‌ها همان نتایج را حاصل می‌کنیم.
دکتر واعظ مهدوی ادامه می‌دهد: ریچارد نفیو، صراحتا قید می‌کند که کمیته‌های متعددی در کاخ سفید و وزارت خزانه‌‌داری آمریکا به طور 24 ساعته، به شناسایی مجاری تنفسی اقتصاد ایران پرداخته و با کور کردن این مجاری با استفاده از ابزار فرهنگی، ایجاد نگرانی، دلهره، اضطراب و ناامیدی نسبت به آینده سعی در ایجاد فاصله بین مردم و دولت ایران دارند.
این استاد دانشگاه خاطر نشان می‌کند: کتاب هنر تحریم‌ها که توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ترجمه شده است و در سایت این مرکز قابل دسترسی است. نشان می‌دهد که دشمن کالاهای تجملی و لوکس را مشمول تحریم‌ها قرار نداده است و بالعکس از مصرف این کالاها توسط گروه‌های خاص و بسیارثروتمند و عدم دسترسی قاطبه مردم به این کالاها برای ایجاد تنفر، بیم مردم و دولت و ایجاد احساس نابرابری و تبعیض در جامعه استفاده کرده است.
واعظ مهدوی تاکید می‌کند: براین اساس، اولین قدم این است که دولت و مردم، ابتدا، درک واقع بینانه‌ای از شرایط فعلی کشور داشته باشد و شرایط فعلی را معادل جنگ تلقی کنند و ساز و کارهای اقتصاد جنگی را ایجاد کند.
* رییس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران، پیشنهاد می‌کند:
در چنین شرایطی، ابتدا باید تامین نیازهای بهداشتی و درمانی در اولویت کامل قرار گیرد و نباید بسیاری از کالاهای لوکس و غیر ضروری نظیر سیگار، دخانیات، خودروهای خارجی، لباس و پوشاک خارجی، لوازم خانگی خارجی در جامعه وجود داشته باشند ولی دارو و تجهیزات پزشکی ضروری در دسترس مردم نباشد. همان‌طور که در دوران جنگ، تامین دارو و تجهیزات پزشکی، بعد از کالاهای اساسی و نیازهای نظامی در اولویت سوم قرار داشت، در شرایطی که تنها 7 میلیارد دلار درامد ارزی کشور حاصل می‌شد، 400 میلیون دلار، برای دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص پیدا می‌کرد.
در شرایط فعلی و تحریم، تامین نیازهای ارزی و ریالی بیمارستان‌ها، تامین دارو، توجه به وضعیت درمان و بهداشت، تامین شیر خشک، تامین نیازهای بیماران خاص و بیماران مبتلا به سرطان، باید در اولویت کامل قرار داشته باشد.
لازم است از مصارف بیهوده و غیر ضروری در امور و کالاهای پزشکی اجتناب شود.
داروهایی که تولید داخل دارند، به هیچ عنوان، نباید وارد شوند و عباراتی نظیر اینکه داروی خارجی بهتر از داروی ایرانی است و یا تجویز پزشکان، داروی خارجی، نباید مورد توجه قرار گیرد.
هزینه‌ها در بخش بهداشت و درمان باید صرفه‌جویانه توزیع شود. تامین نیازها و انتظارات گروه‌های پردرآمد بسیار پرهزینه است. بودجه محدود دولتی نباید صرف برآورده شدن انتظارت اقشار پر درآمد شود. بنابراین، وزارت بهداشت، باید به تامین نیازهای مناطق محروم و نیازهای گروه‌های کم درآمد، بلیش از قبل، همت گمارد.
بیمارستان‌های خصوصی، اتاق‌های خصوصی و وی ای پی و سایر نمادهای تبعیض و نابرابری در بخش بهداشت و درمان باید محدود شوند.
سیاست‌های حمایتی دولت به بیمارستان‌های مناطق محروم و اتاق‌های چند تخته که هزینه تمام شده کمتری دارند، معطوف شود.
سیاست‌های بهداشتی در اولویت قرار گیرد و تدابیری اتخاذ شود که به جای درمان از بیماری‌ها پیشگیری و به نیازهای مراکز خدمات جامع سلامت، توجه شود.
تامین انواع واکسن و داروهای مورد نیاز خانه‌های بهداشت و مراکز بهداشتی و درمانی در اولویت قرار گیرد.