دلایل و دلالت های برکناری کرباسیان در بهارستان

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، روزنامه های امروز دوشنبه پنجم شهریورماه، در کنار موضوع استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی، مهمترین محورهای خبری- تحلیلی خود را به محاکمه مفسدان بازار گوشی تلفن همراه و برخورد با مفاسد اقتصادی و همچنین درگذشت «جان مک کین» سناتور جمهوریخواه آمریکا اختصاص دادند. 

دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی 

** چند نکته در باب استیضاح وزیر اقتصاد
مجلس شورای اسلامی دیروز در جلسه استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی، با 137 رای موافق، 121 رای مخالف و دو رای ممتنع، به دوره یک ساله وزارت کرباسیان پایان داد. روزنامه «آرمان» در این باره نوشت: تاکنون چندین مرتبه و در مقاطع مختلف کارشناسان و نمایندگان مجلس هشدار‌هایی را نسبت به ترمیم و جراحی تیم اقتصادی دولت مطرح می‌کردند، اما این هشدارها هیچکدام رئیس‌جمهور را قانع نکرد تا تغییری در این تیم به‌وجود آورد. از این جهت نمایندگان درنگ را جایز ندانسته و خود دست به کار شدند. قدم اول بهارستان نشینان استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بود که هر چند با حواشی بسیار، اما انجام شد و علی ربیعی نخستین وزیر قربانی دولت دوازدهم لقب گرفت. 
در ادامه این گزارش آمده است: انتظار می‌رفت این زنگ خطری که نمایندگان به صدا در‌آورده‌اند دولت را برای تغییرات هوشیار‌تر کند، اما افتادن یک وزیر هم نتوانست تغییراتی حاصل کند. زمان گذشت و وزرا یک به یک در صف استیضاح قرار گرفتند که نمایندگان برای دومین استیضاح نام مسعود کرباسیان را بیرون آوردند و وی را به استیضاح کشیدند. ...گرچه بسیاری معتقدند که این استیضاح‌ها به نوعی پیام اعتراضی نمایندگان جهت تغییر محمدباقر نوبخت است. حال باید روحانی پیام نمایندگان را شنیده و در تیم اقتصادی تغییر ایجاد خواهد کرد یا باید منتظر استیضاح سومین وزیر باشیم.
«تسویه حساب به جای درمان مشکلات» عنوان گزارش روزنامه «جهان صنعت» بود که ذیل آن چنین نگاشت: جدا از تمام مسائلی که دیروز در بین نمایندگان مجلس مطرح شد، سوالی اساسی بی‌جواب ماند و آن هم توجه به این موضوع است که آیا ریشه مشکلات ساختاری اقتصاد تنها به عملکرد یک وزارتخانه محدود می‌شود و با تغییر سکاندار آن می‌توان به حل و فصل مشکلات اقتصادی امیدوار بود؟
در ادامه این گزارش می خوانیم: شاید باید نگاهی عمیق‌تر به مسائل پیش روی اقتصادی کشور داشت و با نگاهی واقع‌بینانه مشکلات موجود را از نظر‌ گذراند. اگر عملکرد اقتصادی کشور را در طول چهار دهه گذشته مورد واکاوی قرار دهیم، به راحتی می‌توان به این موضوع پی برد که در طول تمام این سال‌ها هیچ‌یک از دولت‌ها قادر نبوده‌اند بر اساس نظریات منسجم اقتصادی برای مسائل و مشکلات اقتصادی کشور چانه‌زنی و پایه‌های محکمی برای اقتصاد کشور بنیانگذاری کنند. شاید باید این گونه استدلال کرد که اقتصاد کشور از دیرباز با مسائل و مشکلات زیرساختی دست و پنجه نرم می‌کند و هر بار برای حل مسائل پیش رو، به تغییرات و جابه‌جایی در سکانداران اقتصادی‌اش متوسل می‌شود.
همین روزنامه در یادداشت «وزیری که سکوت کرد و رفت»، نوشت: واقعیت این است که با تغییر یک فرد نمی‌توان انتظار داشت سیستم و راهکار تغییر کند و به آنچه تا کنون دست پیدا نکرده بودیم دست پیدا کنیم و اقتصاد کشور ناگهان به توسعه و پیشرفت نزدیک و نزدیک‌تر شود‌. نمی‌توان انتظار داشت حذف یا جابه‌جایی یک فرد موقعیت آشفته کنونی را به بهترین شکل ممکن ساماندهی کند‌.
«کرباسیان فدای روحانی شد» عنوان گزارش سوم روزنامه جهان صنعت بود که در این پیوند نگاشته و انتشار یافت. در بخشی از این گزارش می خوانیم: در حقیقت مخالفان تدارک نابودی دولت روحانی را می‌بینند و برای حصول این هدف گام برمی‌دارند. فراخوان مجلس برای روحانی که در قالب سوال انجام شده نیز در همین راستا ارزیابی می‌شود. در عین حال و در اردوگاه دولت تدبیر و امید، همکاران روحانی اگرچه می‌دانند که مسوولیت بسیاری از امور به روحانی می‌رسد و این امور با دستور مستقیم یا غیرمستقیم رییس‌جمهور به اجرا درآمده است اما نمی‌خواهند این مساله را علنی سازند. از این بابت دفاع تیمی از روحانی، همکاران رییس‌جمهور را وامی‌دارد تا سپر بلای رییس‌جمهور شوند و با به جان خریدن حملاتی که به رییس دولت تدبیر و امید می‌شود، او را از خطرهای پیش‌رو محافظت کنند. از این بابت است که می‌توان دریافت کرباسیان سپر بلای روحانی شده است.
روزنامه «جوان» نیز با درج عنوان «استیضاح روش‌های اقتصادی دولت»، نوشت: در حالی که مشکلات اقتصادی، نابسامانی‌های بازار ارز و سکه و قاچاق به مهم‌ترین مسئله روز کشور تبدیل و تغییر در تیم اقتصادی به مطالبه‌ای عمومی و نخبگانی تبدیل شده است، دولت روحانی ترجیح داد، تنها با برکناری رئیس کل بانک مرکزی بر این مطالبات سرپوش بگذارد. برخی خبر‌ها حاکی از این است که دولت به این جمع‌بندی رسیده که اگر دست به ترکیب کابینه بزند، اعتراف به نوعی ناکارآمدی است، بنابراین تصمیمی برای تغییر ندارد و می‌کوشد هزینه آن را به دوش مجلس بگذارد. 
«روحانی؛ قربانی بعدی؟!» عنوانی بود که روزنامه «آفتاب یزد» برگزید. «سه مزیت تغییر ضلع سوم فرماندهی اقتصاد» عنوان سر مقاله روزنامه «ابتکار» بود. همچنین چهار گزارش تحت عناوین «وزیر اقتصاد رفت، رویکرد اقتصادی باقی ماند»، «کرباسیان دومین قربانی ترمیم کابینه»، «پیام نارضایتی از تیم اقتصادی» و «دومینـوی‌ حذف وزیر» به ترتیب از روزنامه های «کیهان»، «بهار»، «دنیای اقتصاد» و «قانون» انتشار یافت.

** محاکمه دلالان و ضرورت برخورد با مفاسد اقتصادی
اولین جلسه رسیدگی به اتهامات سه تن از اخلالگران اقتصادی در شعبه اول ویژه رسیدگی به اتهامات اخلالگران در نظام اقتصادی در دادگاه انقلاب اسلامی تهران به ریاست قاضی موحد برگزار شد.
روزنامه جوان با درج عنوان «محاکمه رانت‌خواران موبایلی» به این موضوع پرداخت و نوشت: رسیدگی به اخلالگران اقتصادی دیروز با محاکمه علنی سه متهم آغاز شد. این افراد مدیران عامل سه شرکت واردات گوشی همراه هستند که با ارز دولتی کالا وارد کرده‌اند و با قیمت بیشتر آن را فروخته‌اند. این افراد توانستند ارز 4200 تومانی در اختیار بگیرند و کالای خود را با ارز دولتی وارد کنند، اما کالای وارد شده را با قیمتی بالاتر فروختند و مبنای محاسبه قیمت کالای وارداتی خود را نه ارز 4200 تومانی، بلکه ارز با قیمت بازار آزاد قرار دادند.
«بازار موبایل زیر پتک تخلفات» عنوان گزارش روزنامه قانون بود که در آن آمده است: پرونده متخلفان ارزی روز به روز گسترده‌تر و قطورتر می‌شود. پس از نوسانات نرخ ارز دولت برای سامان دادن به بازار سیاست ارائه ارز دولتی به برخی صنایع و واردکنندگان را در دستور کار قرارداد؛ سیاستی که موجب فساد در بخش‌های گوناگون شد. بسیاری از شرکت‌ها و حتی سازمان‌های دولتی با دریافت ارز دولتی اقدام به وارداتی کردند که هیچ ربطی به فعالیت‌های آن سازمان مربوطه نداشته است؛ در این میان هر روز شاهد پرده‌برداری از هر کدام از جرایم و تخلفاتی هستیم که در حوزه تخصیص ارز دولتی صورت گرفته است. اکنون واردکنندگان موبایل سرخط اخبار رسانه‌ها قرار گرفته‌اند.
جهان صنعت نیز در گزارش «فرصت تازه به دلالان» به موضوع نقض دلالان در بازار خودرو پرداخت و تاکید کرد: با تشدید آشفتگی بازار لزوم نظارت سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان برای مدیریت بازار بیش از پیش احساس می‌شود اما این بخش سکوت کرده و راهکاری برای جلوگیری از افزایش بی‌ضابطه قیمت خودرو در سطح بازار ندارند. کسب و کار قفل شده و کمتر خریداری در بازار دیده می‌شود همه به نوعی فروشنده هستند اما این شرایط برای واسطه‌گران با رونق روبه‌رو است به نحوی که از اختلاف قیمت کارخانه تا بازار استفاده کرده و با شگردهای خاص خود اقدام به فروش انواع خودرو در سطح بازار می‌کنند. 
همچنین روزنامه «وطن امروز » از محکومیت 311 مفسد اقتصادی به اعدام و حبس خبر داد و نوشت: سخنگوی دستگاه قضا روز گذشته در جریان یک نشست مهم و پرخبر، جزئیات مهم‌ترین پرونده‌های روز قضایی را تشریح کرد. حجت‌الاسلام والمسلمین غلام‌حسین محسنی ‌اژه‌ای در صد و سی‌امین نشست خبری خود با اشاره به آمار 311 نفری افرادی که در رابطه با فساد مالی محکوم شده‌اند، بیان داشت: از این 311 نفر که البته کل آمار محکومان اقتصادی نیست، کسانی محکوم به اعدام، حبس ابد، 25 سال حبس، 20 سال حبس، 15 سال حبس، 10 سال حبس، 5 سال حبس یا کمتر شده‌اند.
روزنامه مذکور در گزارش «آغاز دادگاه‌‌های ویژه» به موضوع محاکمه دلالان موبایل اشاره کرد. «دهه شصتی ها در دادگاه مفاسد اقتصادی» نیز گزارش روزنامه «شرق» در این زمینه بود. 
** درگذشت سناتور ایران ستیز
مک کین سناتور جمهوریخواه آمریکا از ایالت آریزونا و نامزد شکست خورده انتخابات ریاست جمهوری این کشور در سال 2008، به دلیل بیماری سرطان مغز در 81 سالگی درگذشت.
روزنامه جوان ذیل عنوان «آن مرد که بمباران اتمی ایران را آرزو می‌کرد مرد»، آورد: سناتور جمهوریخواه مشهور ایران‌ستیز در نهایت به یک غده در مغزش زندگی را باخت تا صهیونیست‌ها، سعودی‌ها و منافقین در رثای این حامی تحریم‌های گزنده ایران در دوران باراک اوباما که تهیه دارو و درمان را برای هزاران بیمار ایرانی دشوار ساخته بود، مجیز بگویند. او نه تنها آرزوی بمباران ایران را به گور برد بلکه اسم خود را میان سایر متوهمانی که توهم حذف مقاومت از سوریه و براندازی حکومت اسد را داشتند، در تاریخ ثبت کرد. 
روزنامه «جمهوری اسلامی» هم در گزارشی به همسنجی مواضع دموکرات ها و جمهوریخواهان در ارتباط با درگذشت مک کین پرداخت و نوشت: باراک اوباما، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا که در سال 1387 با جان مک‌کین برای ورود به کاخ‌سفید رقابت کرد با صدور بیانیه‌ای به مرگ او واکنش نشان داده و نوشت «من و جان مک کین از دو نسل متفاوت، دو دیدگاه متفاوتیم و در بالاترین سطح سیاسی روبروی هم رقابت کرده‌ایم. اما در یک چیز با هم مشترک بودیم. در ایدئولوژی که چندین نسل آمریکایی و مهاجران برای آن جنگیده و جان فدا کرده‌اند. این عقیده که آمریکا سرزمینی است که همه چیز در آن ممکن است.»
این گزارش افزود: دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا هم که بارها از آقای مک کین به تندی انتقاد کرده بود و حتی دوران اسارات او به عنوان سرباز جنگی در ویتنام را به سخره گرفته بود، در توییتر به خانواده مک‌کین تسلیت گفته است. این درحالی است که منابع نزدیک به سناتور مک‌کین قبلا گفته بودند، او وصیت کرده از ترامپ در مراسم خاکسپاری‌اش دعوت نشود.
«مرگ جنگ سالار» و «پایان کهنه سرباز جمهوریخواه» از دیگر گزارش هایی در این زمینه بود که به ترتیب از روزنامه شرق و ابتکار انتشار یافت. 

دکترشاپورزارعی

دکتر شاپور زارعی