کالاهای اساسی که در سبد زندگی روزمره مردم وجود دارند، با افزایش نرخ دلار به تدریج گران شدند، اما چگونه دلار۱۹هزار تومانی به زیر ۱۲هزار تومان میرسد ولی یک کیلو گوشت گوسفندی همچنان بر مدار ۶۰تا۷۰هزار تومان باقی میماند؟
به گزارش تجارت امروز؛ درهفته جاری طوفانی توسط دولت بپاشد که متعاقب آن طی دو روز قیمت دلار و سکه سقوطی تماشایی داشت.
در اینکه بانک مرکزی طی زمانی کوتاه توانست بخوبی مدیریت بازار ارز و سکه را در دست بگیرد و با تزریقهای قابل توجه موجب روند کاهشی بازار شد جای امیدواری است. دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
اما در این رهگذر، نکات سوالبرانگیز و قابل توجهی به چشم میخورد که اگر دولت به این شبهات پاسخ نگوید، همین ابهامات موجود در نزد لایههای مختلف جامعه،این ادعای اقتدار را مخدوش مینماید.
تورم و گرانی موجود که درحال حاضر ناخوشایندترین اتفاق در زندگی جاری مردم ایران است، اکثریت جامعه و به ویڑه اقشار فرودست جامعه را آزار میدهد.
دولت دوازدهم اکنون که سقوط قیمت سکه و دلار را یک پیروزی بزرگ میداند و آن را به عنوان دستاورد تاریخی در بوق و کرنا کرده است و مانور «فتح و ظفر» راه انداخته است. باید فوریترین اقدام را مصروف رفع گرانی و تورم نماید.
آیا تیم اقتصادی روحانی و مقامات بانک مرکزی از احوال مضطرب مردم در این وانفسای گرانی باخبر هستند؟
آیا شخص رییسجمهور از سوالات متعددی که این روزها که در اذهان مردم کوچه و بازار را مبنی بر بازگشت ارزانی نقش بسته ،با خبراست؟
چرا با سقوط قیمت دلار،حباب گرانی شکسته نشد و تورم همچنان گردنکشی مینماید؟
البته باید واقع بین بود؛ کاسبی که جنسی را به دو برابر قیمت خریداری کرده است چگونه میتواند آن را به قیمت دلار فعلی بفروشد؟ برای تغییرات قیمت باید صبر کرد تا انبارهای قبلی خالی شده و محصول جدید خریداری شود.
آیا زور دولت فقط در پروڑه سقوط ارز و سکه خلاصه میشود؟
کالاهای اساسی که در سبد زندگی روزمره مردم وجود دارند، با افزایش نرخ دلار به تدریج گران شدند، اما چگونه دلار۱۹هزار تومانی به زیر ۱۲هزار تومان میرسد ولی یک کیلو گوشت گوسفندی همچنان بر مدار ۶۰تا۷۰هزار تومان باقی میماند؟
وقتی دلار روزبهروز افزایش یافت، کالاهای موردنیاز مردم هم به موازات این افزایش گران و گرانتر شدند!؟
بنابر ادعای مقامات ارشد اقتصادی کشور وقتی نرخ دلار در کمتر از یک هفته ۷۰۰۰تومان کاهش داشته است، اما به عنوان نمونه گوشت مرغ یا تخم مرغ حتی ۷۰۰تومان هم تنزل نداشته است؟
اگر در روزهای آینده دولت بتواند این روند کاهشی سکه و دلار را در شکستن سد گرانی را عملی نماید،قطعا نزد مردم ایران محبوب، مقتدر و معزز خواهد شد!
اما اگر گرانیها همچنان تداوم یابند مشخص میگردد،دولت فخیمه برای کمبود کسر بودجه خویش «نوسانگیر» بازار ارز و سکه شده است!
دلار را به مردم گران میفروشد و در فضای روانی «سقوط دلار و سکه» در نقش خریدار را پیدا میکند، سکه و ارز بازار را جارودر فضای احساسی کاهشی جارو میکند!؟در چنین جوی، مردم هم از ترس ضرر بیشتر سراسیمه ارز و سکهای را که گران خریدهاند را به ثمنٍ بخس در بازار کاهشی احساسی دوباره به دلالهای بانک مرکزی میفروشند و دولت هم از این فعل و انفعال بازار التهابی و احساسی بیشترین سود را میکند!
اما باز هم ما با نگاهی خوشبینانه امیدواریم که دامنه اقتدار دولت مبنی بر سقوط ارز و سکه منجر به شکست هیولای گرانی و تورم هم کشیده شود.
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
یکی از روشهای پیشبینی قیمتها، نگاه به روند گذشته آنها است. بر این اساس در این صفحه روندهای قیمتی بازارهای مهم ایران و جهان به نمایش گذاشته شدهاند.
دلار و سکه از اوج عقب نشستند
به گزارش افکارنیوز، یکی از روشهای پیشبینی قیمتها، نگاه به روند گذشته آنها است. بر این اساس در این صفحه روندهای قیمتی بازارهای مهم ایران و جهان به نمایش گذاشته شدهاند. همچنین در متن مربوط به هر قسمت روند آتی قیمتها براساس شواهد موجود پیشبینی شدهاند.
دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
بازار سهام
جابهجایی رکوردها در بورس تهران
شاخص کل بورس تهران طی هفته گذشته با ثبت بازدهی ۸/ ۱۴ درصدی به رکورد بیسابقه ۱۸۰ هزار و ۶۳۶ واحد دست یافت. همزمان، شاخصهای هموزن با رشد بالای ۱۶ درصدی، بازده فراگیر و یکدست سهام را در خود منعکس کردند. تبوتاب بورسبازان برای خرید سهام در ترافیک گزارشهای ماهانه منجر به جابهجایی بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان سهم در هفته گذشته شد و متوسط ارزش معاملات خرد، رکورد یکهزار و ۳۰۰ میلیاردی را به جا گذاشت. از طرف دیگر، فعالان حقیقی بازار با خالص خرید یکهزار و ۴۰۰ میلیارد تومانی در مقیاس هفتگی، رکورد جدیدی را ثبت کردند. ورود قابلتوجه پولهای حقیقی در این هفته غالبا با امیدواری به گزارشهای مثبت ماهانه رقم خورد. بهنظر میرسد رشد یکدست سهام با بررسی محتوای گزارشها متوقف شود؛ واقعیتی که در معاملات چهارشنبه تا حدودی نمایان شد.
بازار ارز
عقبگرد دلار از اوج تاریخی
هر دلار آمریکا در هفته گذشته با جهش ۲۰ درصدی به قیمت ۱۷ هزار و ۴۰۰ تومان رسید. در ابتدای هفته قبل و همزمان با سفر رئیسجمهوری به نیویورک برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل، التهاب در بازار ارز شدت گرفت؛ بهطوری که قیمتها با جهش بیوقفه تا مرز ۱۹ هزار تومان افزایش یافت. با این حال، در واپسین روز هفته شاهد فروکش هیجانات و اصلاح ۸۰۰ تومانی نرخ دلار به دلیل شناسایی سود از سوی فعالان ارزی بودیم. علاوه بر اخبار سیاسی مرتبط با تحریمها، بیاعتمادی پساندازکنندگان بهپول ملی و انفعال سیاستگذار در مدیریت بازارها بر انبساط بیوقفه بازار ارز افزود. به نظر میرسد هراس از کاهش بیشتر ارزش ریال و نگرانی از آینده اقتصاد، با حذف موقت موانع بنیادی، زمینهساز رشد تقاضای غیرتجاری ارز بهعنوان دارایی امن شده است.
بازار سکه
اصلاح همزمان سکه با دلار
هر سکه طرح جدید با رشد هفتگی 580 هزار تومانی، به قیمت 5 میلیون و 150 هزار تومان رسید. این بیشترین رشد هفتگی سکه از یازدهم مرداد بود. روند صعودی سکه همزمان با رشد پرشتاب و پرالتهاب دلار آغاز شد و تا روز چهارشنبه ادامه یافت. بهطوریکه سکه رکورد بیسابقه 5 میلیون و 450 هزار تومانی را ثبت کرد. افزایش جریان نقدینگی در هفته آغازین مهر(دریافت حقوق ماهانه مردم) توام با هیجانآفرینی مرتبط با اخبار سیاسی، عامل رشد فزاینده قیمتها در این هفته ارزیابی میشود. با این حال، در معاملات آخرین روز هفته شاهد اصلاح همزمان بهای دلار و سکه بودیم. رشد سکه و تنزل بهای طلای جهانی طی این هفته، همبستگی قیمت سکه با دلار داخلی را بیش از پیش نشان میدهد. به نظر میرسد چشمانداز عرضه سکههای پیشفروش در مهر و آبان قیمتها را تحت فشار قرار دهد.
بازار طلای جهانی
افت طلا به کف 6 هفته
هر اونس طلای جهانی ساعت 16 دیروز با افت 5 دلاری به قیمت 1185 دلار رسید. در دو روز پایانی هفته با رشد شاخص دلار بهای اونس طلا از مرز روانی ۱۲۰۰ دلار به کف ۶ هفتهای افت کرد. بانک مرکزی آمریکا چهارشنبه گذشته نرخ بهره را مطابق انتظار برای سومینبار در سال جاری، ۲۵/ ۰ درصد بالا برد. فدرال رزرو همچنین اعلام کرد که سیاستهای انقباضی خود را با ارتقای ۲۵/ ۰ درصدی بهره در دسامبر ادامه خواهد داد. علاوه بر این، بانک مرکزی آمریکا قرار است در سال آینده سیاستهای انقباضی خود را در قالب ارتقای سه نوبت دیگر ادامه دهد. بلافاصله پس از رونمایی رویکرد انقباضی «فد»، اونس طلا بیش از ۱۰ دلار افت کرد. از طرف دیگر، ضعف یورو بهدلیل نگرانیها از کسری بودجه ایتالیا نیز منجر به تقویت دلار و فشار بیشتر بر طلا شد.
بازار اوراق مسکن
ریزش هفتگی «تسه»ها
هر ورقه «تسه» اسفند 95(تسه9512) با افت هفتگی 8/ 6 درصدی به قیمت 59 هزار و 33 تومان رسید. این، بیشترین افت هفتگی «تسه»ها از دوازدهم اسفند سال گذشته است. در عین حال، تداوم نزول دستهجمعی «تسه»ها، قیمت این اوراق را به کمترین میزان از سوم اسفند سال 92 رساند. به نظر میرسد فشار بر قیمتها و تنزل به پایینترین سطح قیمتی، ناشی از خروج نسبی نقدینگی از اوراق تسهیلات و حرکت به سمت بازارهای دیگر از جمله سهام است. بازده قابلتوجهی که بازارهای دیگر طی هفتههای اخیر ثبت کردهاند بهانه مناسبی برای خروج از اوراق تسهیلات فراهم کرد. در عین حال، کاهش قدرت خرید متقاضیانمسکن با کاهش ممتد ارزش ریال، کاهش حجم دادوستدها در این بازار را در پی داشته است بهطوری که متوسط ارزش معاملات در این بازار افت هفتگی ۹ درصدی را به ثبت رساند.
بازار نفت
نوسان نفت در مرز ۷۲ دلار دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
هر بشکه نفت خام آمریکا ساعت ۱۶ دیروز با افت اندک به قیمت ۲/ ۷۲ دلار رسید. پس از افزایش غیرمنتظره موجودی هفتگی نفت آمریکا، قیمتها از مجرای ضعف تقاضا تحت فشار قرار گرفت. طبق برآورد اداره اطلاعات انرژی(EIA)، موجودی هفتگی نفت آمریکا بر خلاف انتظار، ۸۵/ ۱ میلیون بشکه افزایش یافت و تولید نفت این کشور نیز به رکورد ۱/ ۱۱ میلیون بشکه در روز رسید. از طرف دیگر، وزیر انرژی آمریکا روز چهارشنبه اعلام کرد که تصمیمی برای جبران کمبود عرضه از محل تزریق ذخایر استراتژیک خود به بازار ندارد و در عین حال، به دارندگان ظرفیت مازاد، از جمله عربستان و کویت اتکا میکند. این در حالی است که اعضای نشست اخیر الجزیر از هر گونه افزایش فوری تولید امتناع ورزیدهاند. برآیند این دو نیروی عمده عامل فشار بر قیمت نفت در معاملات پایان این هفته شد.
آقای دکتر راغفر با متهم کردن دولت به فساد گسترده و مقصر دانستن آن در اعمال سیاستهای ضعیف اقتصادی و گاها سوءاستفاده از فضای پیش آمده برای رانتخواری توسط مقامات، پیش بینی کرده قیمت دلار تا پایان سال جاری به ۴۰ هزار تومان میرسد. در مقابل برخی اقتصاددانان با رد این ادعا، تاکید دارند متغیرهای بنیادین اقتصاد از جمله حجم نقدینگی، قدرت صادراتی و همچنین ابزار سیاستی دولت اجازه نخواهد داد قیمت دلار از رقم کنونی بالاتر برود.
در نقد و بررسی این دو نظر باید گفت که بزرگترین عامل در تعیین مسیر تغییرات قیمت دلار، فشار خارجی است. امریکا مشخصا تحریمهای وسیعی را در دستور کار خود قرار داده است. امریکا دو هدف عمده دارد. اول: قطع کامل صادرات نفت ایران و دوم: نابودی ساختار تولید نسبتا پیشرفته داخلی.
دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
صادرات نفت ایران با احتساب میعانات گازی در فروردین ماه سال جاری حدود ۲.۷ میلیون بشکه در روز بوده که این رقم به دلیل فشارهای امریکا تاکنون به رقم ۲.۳ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است. کره جنوبی و ژاپن که از نظر سیاست خارجی با امریکا هماهنگ هستند تا آبان ماه واردات خود را به صفر خواهند رساند. به نظر میرسد. هند هم یک روند نزولی برای خرید نفت ایران در نظر گرفته تا مشمول تحریمهای امریکا قرار نگیرد. انتظار میرود هند تا سال آینده همین موقع بخش قابل توجهی از خرید خود را کاهش دهد. در این میان دو مشتری عمده باقی میماند. اتحادیه اروپا و چین (ترکیه و افغانستان هم هستند). اگر مجموع خرید روزانه این دو مشتری به کمتر از یک و نیم میلیون بشکه در روز کاهش نیابد میتوان امیدوار بود که فشار امریکا کنترل شده است و ایران میتواند برای چند سالی این وضعیت را تحمل کند.
اما در مورد ساختار تولید، نظام تولید صنعتی در ایران تا حد زیادی به منابع داخلی وابسته است و بخش قابل توجهی از نیازهای مصرفی داخل را تامین میکند. با این حال تولید در ایران از نظر تکنولوژی، قطعات یدکی و برخی مواد اولیه به خارج از کشور وابسته است (سالانه ۳۰ میلیارد دلار) . البته بخش عمده این وابستگی به چین، اروپا و ترکیه است. بنابراین در صورت همکاری این سه شریک تجاری ایران، نظام تولید امکان ادامه حیات خواهد داشت و همچنان میتواند نیاز مصرفکنندگان را تامین کند.
با این توصیف نقش دولت و حکومت ایران در تحقق سناریو خوشبینانه حفظ صادرات ۱.۵ میلیون بشکه نفت و حفظ توان تولید داخلی چیست؟ اولین نکته الزام حفظ برجام است. چرا که در غیر این صورت جامعه جهانی با امریکا همگام شده و امکان ادامه کار از بین خواهد رفت.
دومین نکته تصویب لوایح مربوط به FATF یا قوانین مربوط به مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریزم است. اگر ایران این اقدام را به فوریت انجام ندهد حتی در صورت امکان صدور نفت، امکان انتقال منابع مالی ناشی از آن به داخل را نخواهد داشت.
سومین نکته چابکی در اتخاذ سیاستهای داخلی به ویژه سیاستهای اقتصادی است. در یک سال گذشته دولت دارای چنین ویژگیای نبوده و نتوانسته هیجانات بازار را مدیریت نماید. حتی در مواردی بر این هیجانات افزوده و شائبه موج سواری و سوءاستفاده توسط دولت را دامن زده است. بهکارگیری تیم اقتصادی صاحب دانش و تجربه از یک سو و اعطای اختیارات مناسب به آنها و دور کردن دست عدهای جاهل در برخی قوای کشور از بالای سر این تیم ضروری به نظر میرسد. البته با اتخاذ تمام این سیاستها، فساد ساختاری در کشور همچنان آزاردهنده خواهد بود.
و نکته آخر کاهش سطح اختلافات در منطقه به ویژه با کشور عربستان یکی از کلیدهای کوتاه کردن شرایط سخت فعلی است
منبع : بانکر
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
دلار مزیتهای فوق العاده دلار در بازارهای مالی جهانی به آمریکا یک اهرم فشار غیرعادی هدیه داده است.
به گزارش ایسنا به نقل از بلومبرگ، آمریکا برای حفظ موقعیت اقتصادی و ژئوپلتیکی خود در جهان از دلار به عنوان یک اسلحه استفاده میکند. در شرایطی که این کشور ۲۰ درصد تولیدات جهانی را در اختیار دارد، بیش از نیمی از ذخایر ارزی جهان را دلار تشکیل میدهد. این برتری دلار ناشی از دو پیمان "برتون وودز" در سال ۱۹۴۴ و "نیکسون" در سال ۱۹۷۱ است.
دکترشاپورزارعی- دکتر شاپور زارعی
والری ژیکارد- وزیر دارایی فرانسه- در سال ۱۹۵۶ میلادی گفته بود: نقش حیاتی دلار در جهان به آمریکا این امکان را میدهد تا تجارت و کسری بودجه خود را تامین مالی کند. از آنجایی که واردات آمریکا به واحد پولی خودش انجام میشود این کشور از بحرانهای پرداختی درامان است. سیاستهای پولی امریکاییها نیز میتواند بر ارزش دلار و افزایش رقابتپذیری آن اثر بگذارد.
اما قدرت واقعی دلار مربوط به ارتباط آن با تحریم ها است. قوانین متعددی به واشنگتن اجازه میدهد تا از دلار به عنوان اسلحه پرداخت استفاده کند. هنگامی که قدرت دلار با دسترسی آمریکا به اطلاعات تراکنشهای سوئیفت ترکیب میشود، آمریکا کنترل خارق العادهای بر فعالیتهای اقتصادی جهانی پیدا میکند.
تحریمها میتوانند اشخاص، بنگاهها، سازمانها و یا تمام یک کشور را در بر گیرد و در مرحله بعد، دسترسی ناقضان تحریم به سیستمهای مالی را قطع کند. هر گونه تراکنشی در جهان که با استفاده از دلار صورت میگیرد باید طبق مقررات و تحریم های آمریکا انجام شود. همین مساله باعث شده آمریکا حتی بر روی کار طرف ثالث با تحریم شدگان نیز کنترل داشته باشد و آن را محدود یا قطع کند.
ریسک نقض تحریمها کاملا واقعی است: بانک " بی ان پی پاری با" ۹ میلیارد دلار به دلیل نقض تحریمهای آمریکا بر ضد ۳ کشور کوبا، ایران و سودان جریمه شد. بانکهای " اچ اس بی سی"، " کومرتس بانک"، "استاندارد چارترد" و "کلیر استریم" نیز جریمههای مشابهی را تجربه کردهاند.
در درجه بعدی تحریمها، تامین مالی را برای تحریم شده بسیار دشوار میکند. بسیاری از شرکتها نظیر "روسال" و "زد تی ای" در نهایت ناچار به پرداخت جریمه به طرف آمریکایی شدند تا از تحریمها خارج شوند و دسترسی آنها به نظام مالی بینالمللی برقرار شود.
چین، روسیه و اخیرا اتحادیه اروپا حرکت به سمت سیستم ذخیره ارزی جایگزین دلار را آغاز کردهاند. مشکل اینجاست که جایگزینی ناگهانی یک ارز با دلار بسیار دشوار است. یورو، ین، یوان و روبل ارزهای مطمئنی نیستند: آینده نامطمئن منطقه یورو و چندین دهه عملکرد نامطمئن اقتصاد ژاپن باعث شده تا ین و یورو خیلی قابل اتکا نباشند. روبل و یوان نیز شفافیت بالایی ندارند و خیلی قابل تبدیل به ارزهای دیگر نیستند.
به نظر می رسد دلار دستکم تا آینده ای نزدیک ارز غالب جهانی باشد. همان طور که جان کنالی- وزیر خزانه داری آمریکا در سال ۱۹۷۱ گفت: دلار پول ما (آمریکا) است اما مشکل شماست!
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
خرداد، طبق بررسی های انجام شده در بازار آزاد دلار آمریکا در آخرین لحظات به رقمی بالغ بر 12.800 تومان رسید که موجب حیرت بسیاری از فعالان اقتصادی شد.
به گزارش خرداد و به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان در راستای این امر با چند تن از صرافان مصاحبهای داشتیم که آنها معتقدند روند افزایشی در روزهای دیگر به علت فشار برخی از سودجویان به افکار عمومی حاضر در بازار ادامه خواهد داشت.
یکی از این صرافان گفت: امروز یورو در بازار آزاد به مبلغ 15 هزار تومان رسید که تنها دو تن از دانشجویانی که مجبور به تهیه ارز بودند یورو را با این قیمت خریداری کردند، یعنی افراد عادی و دلالان دیگر توانایی خرید دلار را ندارند.
دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر نوسانات قیمت دلار در بازار آزاد اظهار کرد: امروز نوسانات از 11 هزار و 800 تومان آغاز و به 12 هزار و 400تومان رسید اما در لحظات آخر مشاهده کردیم که این رقم یکباره به 12 هزار و 800 تومان رسید و تقریبا معاملات در این نرخ متوقف شد.
این صراف که از گفتن نام خود امتناع کرد گفت: قطعا این هفته روند افزایش قیمت منجر به ریزش متقاضیان ارز خواهد شد اما حتما شاهد دلار 13 هزار تومانی هم خواهیم بود و تنها افرادی که مجبور به خرید هستند اقدام به تهیه آن میکنند.
هفته جاری سکه و طلا به صورت موج صعودی عمل کرده و همواره در حال افزایش قیمت است و این روند متاسفانه به تولیدات و کالاهای وارداتی و صادراتی کشور خدشه وارد می کند. به نظر می رسد بسته ارزی عبدالناصر همتی ، رئیس کل بانک مرکزی هم اثر خود را از دست داده و بازار مجددا به تب و تاب گرانی مبتلا شده است.
اما در پایان باید گفت که فعالان اقتصادی دیگر با افزایش قیمت ارزهای رایج معاملاتی کنار نخواهند آمد زیرا طبق گزارشهای میدانی این فعالان اقتصادی از خرید دلار 13 هزار تومانی امتناع خواهند کرد.
یورو در بازار آزاد 15 هزار تومان معامله میشود
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی