نظام بانکی کشور با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو است، اما یکی از ضعف‌های جدی در این حوزه، نحوه نامناسب اداره بانک‌ها و بانک مرکزی است که به نظر می‌رسد به مشکلات فعلی دامن زده است.
نه بانک مرکزی آن‌گونه که شایسته است در کشور اداره می‌شود، نه بانک‌ها به شکل حرفه‌ای و اصولی فعالیت می‌کنند. این شرایط درحالی در بازار پولی کشور حاکم است که ما با مفهومی باعنوان حاکمیت شرکتی روبه‌رو هستیم که به نحوه اداره شرکت‌ها به معنای عام و بانک‌ها به‌عنوان مهم‌ترین شرکت‌های اقتصادی می‌پردازد و می‌تواند بخش زیادی ازمشکلات ما را در این حوزه برطرف کند. اما از آنجایی که در استقرار و اجرای اصول و قواعد حاکمیت شرکتی در نظام بانکی چه از لحاظ تکنیکی و چه فنی، با ضعف‌هایی روبه‌رو هستیم بنابراین این موضوع خود زمینه‌ساز مشکلات دیگری شده است. دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
حاکمیت شرکتی از آن جهت که بر ساختار، فرآیندها و عملکرد شرکت‌ها تاثیر می‌گذارد و درنظام بانکی، نحوه اداره بانک‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد، استقرار آن و رعایت قواعد آن می‌تواند تاثیر بسزایی بر بهبود وضعیت بازار پولی و بخش اقتصاد کشور داشته باشد، از این‌رو ضروری است بسترها و شرایط لازم برای تحقق این هدف هرچه سریع‌تر فراهم شود. باید قبول کنیم برای تقویت اقتصاد کشور، نخستین جایی که باید اصلاحات در آن انجام شود، نظام بانکی است و استقرار حاکمیت شرکتی در نظام بانکی پیش‌نیاز این اصلاحات است. درحال‌حاضر بانک‌ها با مشکل نبود تناسب در دارایی‌ها و بدهی‌ها روبه‌رو هستند و اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی شرایط را بدتر کرده و یک فضای رانتی را در نظام بانکی به‌وجود آورده است. برای رفع این مشکلات باید در بانک‌ها این موضوع جا بیفتد که اگر دارایی و بدهی‌شان با یکدیگر تناسب نداشته باشد، مدیریت نقدینگی‌شان به‌درستی انجام نشود و مدیریت ریسک مناسبی نداشته باشند، متحمل ضرر می‌شوند و این توان سنگینی برای آنها خواهد داشت. بنابراین تازمانی که بانک نگرانی ازاین بابت نداشته باشد که هر دارایی را هرچند موهوم می‌تواند وارد ترازنامه‌اش کند یا اگر با مشکل کسری منابع روبه‌رو شد می‌تواند از منابع پرقدرت بانک مرکزی برداشت کند، این مشکلات به همین رویه ادامه خواهد داشت. در این راستا نقش بانک مرکزی بسیار حائز اهمیت است. بانک مرکزی باید جلوی این مسائل را بگیرد و برای استفاده از منابعش یک‌چارچوب مشخص تعیین کند و اجازه برداشت را به بانک‌ها ندهد و اگر بانکی با مشکل کسری منابع روبه‌رو است با آن برخورد کند. ضمن اینکه در این زمینه باید تغییرات بنیادی انجام شود، از تغییرات در بدنه مدیریتی گرفته تا اعمال سیاست‌های پولی و بانکی مناسب. برای این کار نیاز است بانک مرکزی با بررسی مناسب از وضعیت هریک از بانک‌ها، اقدامات اصلاحی جداگانه لحاظ و مشکلات هر یک از بانک‌ها با یک‌نسخه جداگانه رفع کند. این اصلاحات باید هرچه سریع‌تر انجام شود چون هر روز که این اصلاحات به تعویق بیفتد، مشکلات بانک‌ها و به‌دنبال آن بخش‌های گوناگون اقتصادی نیز بیشتر می‌شود و رفع مشکلات هم به همان اندازه دشوارتر خواهد شد.
منبع : روزنامه تجارت
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی