چگونه آمریکا دلار را به یک اسلحه تبدیل کرده است ؟
دلار مزیت‌های فوق العاده دلار در بازارهای مالی جهانی به آمریکا یک اهرم فشار غیرعادی هدیه داده است.
به گزارش ایسنا به نقل از بلومبرگ، آمریکا برای حفظ موقعیت اقتصادی و ژئوپلتیکی خود در جهان از دلار به عنوان یک اسلحه استفاده می‌کند. در شرایطی که این کشور ۲۰ درصد تولیدات جهانی را در اختیار دارد، بیش از نیمی از ذخایر ارزی جهان را دلار تشکیل می‌دهد. این برتری دلار ناشی از دو پیمان "برتون وودز" در سال ۱۹۴۴ و "نیکسون" در سال ۱۹۷۱ است.
دکترشاپورزارعی- دکتر شاپور زارعی
والری ژیکارد- وزیر دارایی فرانسه- در سال ۱۹۵۶ میلادی گفته بود: نقش حیاتی دلار در جهان به آمریکا این امکان را می‌دهد تا تجارت و کسری بودجه خود را تامین مالی کند. از آنجایی که واردات آمریکا به واحد پولی خودش انجام می‌شود این کشور از بحران‌های پرداختی درامان است. سیاست‌های پولی امریکایی‌ها نیز می‌تواند بر ارزش دلار و افزایش رقابت‌پذیری آن اثر بگذارد.
اما قدرت واقعی دلار مربوط به ارتباط آن با تحریم ها است. قوانین متعددی به واشنگتن اجازه می‌دهد تا از دلار به عنوان اسلحه پرداخت استفاده کند. هنگامی که قدرت دلار با دسترسی آمریکا به اطلاعات تراکنش‌های سوئیفت ترکیب می‌شود، آمریکا کنترل خارق العاده‌ای بر فعالیت‌های اقتصادی جهانی پیدا می‌کند.
تحریم‌ها می‌توانند اشخاص، بنگاه‌ها، سازمان‌ها و یا تمام یک کشور را در بر گیرد و در مرحله بعد، دسترسی ناقضان تحریم به سیستم‌های مالی را قطع کند. هر گونه تراکنشی در جهان که با استفاده از دلار صورت می‌گیرد باید طبق مقررات و تحریم های آمریکا انجام شود. همین مساله باعث شده آمریکا حتی بر روی کار طرف ثالث با تحریم شدگان نیز کنترل داشته باشد و آن را محدود یا قطع کند.
ریسک نقض تحریم‌ها کاملا واقعی است: بانک " بی ان پی پاری با" ۹ میلیارد دلار به دلیل نقض تحریم‌های آمریکا بر ضد ۳ کشور کوبا، ایران و سودان جریمه شد. بانک‌های " اچ اس بی سی"، " کومرتس بانک"، "استاندارد چارترد" و "کلیر استریم" نیز جریمه‌های مشابهی را تجربه کرده‌اند.
در درجه بعدی تحریم‌ها، تامین مالی را برای تحریم شده بسیار دشوار می‌کند. بسیاری از شرکت‌ها نظیر "روسال" و "زد تی ای" در نهایت ناچار به پرداخت جریمه به طرف آمریکایی شدند تا از تحریم‌ها خارج شوند و دسترسی آنها به نظام مالی بین‌المللی برقرار شود.
چین، روسیه و اخیرا اتحادیه اروپا حرکت به سمت سیستم ذخیره ارزی جایگزین دلار را آغاز کرده‌اند. مشکل اینجاست که جایگزینی ناگهانی یک ارز با دلار بسیار دشوار است. یورو، ین، یوان و روبل ارزهای مطمئنی نیستند: آینده نامطمئن منطقه یورو و چندین دهه عملکرد نامطمئن اقتصاد ژاپن باعث شده تا ین و یورو خیلی قابل اتکا نباشند. روبل و یوان نیز شفافیت بالایی ندارند و خیلی قابل تبدیل به ارزهای دیگر نیستند.
به نظر می رسد دلار دستکم تا آینده ای نزدیک ارز غالب جهانی باشد. همان طور که جان کنالی- وزیر خزانه داری آمریکا در سال ۱۹۷۱ گفت: دلار پول ما (آمریکا) است اما مشکل شماست!
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
میزان افزایش قیمت خوراکی ها
فرارو- پیش‌بینی کارشناسان اقتصادی از بروز یک تورم ۳۰ تا ۴۰ درصدی در اقتصاد ایران در سال ۹۷ خبر می‌دهد، موضوعی که مستقیما تاثیر خود را روی مصرف خریداران گذاشته و باعث آب رفتن قدرت خرید طبقات متوسط و پایین جامعه می‌شود. این اتفاق که از حدود ۸ هفته قبل با افزایش چشمگیر شاخص بهای تولیدکننده به حدود ۱۲ درصد، ابعادی رسمی به خود گرفت، با یک وقفه سه ماهه مستقیما اثر خود را روی سبدی از کالاهای مصرفی و عمومی خواهد گذاشت و کالاهای بی دوام نظیر خوراکی‌ها و مایحتاج زندگی را با افزایش چشمگیر قیمت روبرو خواهد کرد.
دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
به گزارش فرارو، این اتفاق در حالی رقم خورده که طبق برآورد‌های اولیه از ابتدای امسال قیمت کالاهای سرمایه‌ای مثل مسکن، و یا کالاهای با دوام مصرفی مثل خودرو به ترتیب با رشد ۶۱ و ۵۵ درصدی روبرو شده‌اند تا به نوعی تعادل همیشگی و معمول حاکم بر بخش‌ها و بازارهای مختلف را بر هم بزند. به تبع بروز این شرایط بسیاری از کالاهای مصرفی ساده نظیر گروه میوه و سبزیجات، گروه اغذیه و خوراکی‌ها، لباس و پوشاک، مواد آرایشی و بهداشتی و البته خدمات حمل و نقل علیرغم تاثیرپذیری اندک از تحریم‌ها و مشکلات ارزی، به دلیل آنچه افزایش هزینه زندگی عنوان می‌شود با رشد چشمگیر قیمت مواجه شده‌اند و برآورد‌ها از نارضایتی خریداران هنگام خرید مایحتاج اولیه زندگی خبر می‌دهد. فرارو سعی کرده در یک گزارش آماری به بررسی وضعیت قیمت‌ها در بازارهای مختلف بپردازد و ضمن تجریه و تحلیل وضعیت تورم در هر بخش، میزانی افزایش هزینه‌های هر بخش را بررسی کند. ما در این گزارش به بررسی میزان افزایش قیمت میوه و سبزیجات، اغذیه و مواد خوراکی، مواد شوینده، لباس و پوشاک، مواد آرایشی و نیز هزینه حمل و نقل پرداخته تا فاصله قیمتی طی شده در هر یک این رده‌ها از ابتدای سال تا روزهای پایانی مردادماه را به شکلی شفاف به دست آوریم. میوه و سبزیجات در حالت کما به دلیل اینکه جز معدودی از مواد شیمیایی (نظیر کود و سم و ...) مورد استفاده در سیستم باغداری و کشاورزی ایران، عمده هزینه‌های این بخش تحت تاثیر مورد خاصی نظیر افزایش قیمت دلار قرار نگرفته، شاهد رشد چشمگیری در قیمت میوه و سبزیجات نیستیم گرچه همچنان این بخش به واسطه افزایش سطح قیمت باقی بخش‌ها رشد قیمت را تجربه کرده است. در یک مقایسه موردی سه میوه خربزه، انگور عسگری و سیب سبز سال گذشته به ترتیب در هر کیلو به بهای ۳، ۷ و ۱۰ هزار تومان به فروش می‌رفتند. امسال، اما بهای این سه قلم میوه به ۴۰۰۰، ۸۰۰۰ و ۱۲۰۰۰ تومان رسیده است که حکایت از رشد حدودا ۱۰ تا ۲۵ درصدی قیمت میوه در این بخش دارد. میوه‌هایی نظیر موز، نارگیل و گیلاس که از اقسام وارداتی هستند، تحت تاثیر افزایش شدید قیمت ارز بهایی بالاتر از همیشه داشته و به ترتیب در هر کیلو بیش از ۸، ۱۶ و ۱۹ هزار تومان قیمت دارند. همچنین در مغازه‌های سطح شهر هم قیمت میوه‌های تابستانی پرطرفدار به شدت بالا رفته است و هر کیلو هلو، زردآلو و شلیل در انواع درجه ۱ به ترتیب به بهای ۸، ۱۳ و ۱۰ هزار تومان به فروش می‌روند. سیب زمینی، پیاز و گوجه هم با توجه به اینکه فصل برداشت‌شان فرا رسیده فعلا به شکل گسترده‌ای در بازار وجود داشته و در محدود ۱۲۰۰ تا ۱۸۵۰ تومان در نوسان هستند. البته اقسام دیگر گوجه فرنگی مثل نمونه‌های گلخانه‌ای درجه قیمت بالاتری داشته و تا ۳۵۰۰ تومان هم معامله می‌شوند. برای هر کیلو سبزی هم در میادین میوه و تره‌بار بایستی حدود ۲۵۰۰ تومان تا ۳۰۰۰ تومان پرداخت کرد. گروه خوراکی‌ها، بازهم گرانی برنج یکی از مهمترین موادی است که در سبد کالای خریداران در ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. قیمت انواع هندی برنج که در کیسه‌های ۱۰ کیلوئی به فروش می‌روند در روزهای اخیر بسته به نوع و برند بین ۶۸ تا ۷۸ هزار تومان در نوسان بوده است. برنج ایران، اما در انواع شیرودی و طارم تغییر قیمت چندانی نداشته و به ترتیب بهایی ۹۵۰۰ و ۱۱۲۵۰ تومان داشته است. عدس، لوبیا، نخود و سویا هم جزو مواردی هستند که نوسانان اقتصادی روی آنها تاثیر گذاشته و تغییر قیمت داشته‌اند. در واقع این چهار قلم کالا با افزایش ۱۰ تا ۱۲ درصدی روبه‌رو شده‌اند و به ترتیب برای هر کیلو در انواع درجه یک، بهایی معادل ۷۵۰۰، ۱۰۰۰۰، ۱۰۴۰۰ و ۴۴۰۰ تومان پیدا کرده است. در تهران اوضاع از چه قرار است؟ در عین حال فروشنده‌های خرد کالا در سطح شهر تهران به خبرنگار فرارو گفته‌اند که روغن مایع هم رشد قیمت بالایی را تجربه کرده و در انواع متوسط ۱۳۰۰ گرمی بین ۵ تا ۱۰ درصدی افزایش را تجربه کرده است. بر این مبنا تا پیش از این بهای روغن مایع متوسط حدود ۸۷۰۰ تا ۹۰۰۰ تومان بوده که اخیرا بهای این کالا به ۹۷۵۰ تا ۱۰۰۰۰ تومان رسیده است. قیمت هر واحد نوشابه ۱.۵ لیتری هم با افزایش چشمگیر از حدود ۳ هزار تومان به بیش از ۴۳۰۰ تومان رسیده است. سویا در بسته‌های ۴۵۰ گرمی هم که تا پیش از این بهایی ۲ هزار تومانی داشت، اخیرا با رشدی ۲۵ درصدی، به بهای ۲۵۰۰ تومان به دست مصرف کننده می‌رسد. شامپو ویتامینه هم با رشدی ۱۰ تا ۱۵ درصدی در قیمت، هم‌اینک به قیمت ۴۷۰۰ تومان فروخته می‌شود در حالی که پیشتر بهای این کالای بهداشتی حدود ۴۰۰۰ تومان بود. انواعی از پودر‌های دستی و ماشینی شست‌وشوی لباس هم با رشدی ۱۰ درصدی بیش از ۴۹۰۰ تومان قیمت دارند در حالی که پیشتر تنها ۴۴۰۰ تومان فروخته می‌شدند. هر پاکت شیر استریلیزه هم حدود ۵۰۰ تومان گران شده و ۳۷۰۰ تومان فروخته می‌شود. هر بطری نوشیدنی دلستر بزرگ هم به عنوان کالایی پرمصرف با افزایش شدید قیمت، بهایش از ۲۸۰۰ تومان به حدود ۴۰۰۰ تومان رسیده است. این مورد برای نوشابه هم صدق می‌کند. به طوری که بازار اینروز‌ها به غیر از اینکه با کمبود انواع باکیفیت نوشابه مواجه است، برای هر بسته حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد رشد قیمت را تجربه می‌کند. تن ماهی هم که به عنوان کالایی پرمصرف، خریداران بسیاری دارد در انواع متوسط و پرطرفدار با رشد قیمت ۱۲ تا ۱۳ درصدی روبرو شده و قیمت هر عدد از آن از ۶۷۰۰ تومان به حدود ۷۲۵۰ تومان رسیده است. جالب است که فروشندگان خرد و مغازه‌های سطح شهر در گفتگو با خبرنگار فرارو از رویکرد جدید شرکت‌های تولیدکننده می‌گویند که ضمن کاهش تنوع کالا‌ها و عدم عرضه انواع محصولات، برخی از اقلام خود را بنا به دلایلی بازار نمی‌فرستند. فروشندگان همچنین می‌گویند در هنگام تحویل سفارشات جدید متوجه افزایش قیمت بسیاری از کالاهای تحویلی علیرغم ثابت ماندن قیمت مصرف کننده کالا شده‌اند. بسیاری از مغازه‌داران عقیده دارند این رویه می‌تواند هزینه آنها را افزایش داده و سودشان را هم کاهش دهد. گویا شرکت‌های تولیدکننده به واسطه کمبود مواد اولیه مجبور شده‌اند برای دومین بار روی محصولات خود افزایش قیمت لحاظ کنند. این شرکت‌ها بار قبلی در خردادماه ۹۷ روی محصولات خود افزایش قیمت را لحاظ کرده بودند، اما قیمت مصرف کننده هم افزایش یافته بود. این بار، اما فروشندگان در دور جدید افزایش قیمت مجبور شده‌اند بخشی از افزایش قیمت را از محل کاهش سود خرده‌فروش تامین کنند که این مورد قطعا باز هم به افزایش قیمت کالاهای مصرفی منجر خواهد شد. چه خبر از تورم در شهرستان‌ها؟ اما در شهرستان‌های دورافتاده و نقاط مرزی اوضاع بعضا بدتر است و بعد مسافت در کنار هزینه زیاد ارسال کالا موجب افزایش بیش از پیش قیمت کالا‌ها شده است. این یعنی افزایش قیمت‌ها در شهرستان‌ها و نواحی مرزی کشور رشد بیشتری داشته و مواد خوراکی، بهداشتی و .. بنا به هر دلیلی اعم از فاصله زیاد یا موارد دیگر، نسبت به مرکز کشور با قیمت بیشتری به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد. بر این مبنا در شهر‌های جنوب غربی ایران و نواحی زاگرس‌نشین، قیمت یک روغن مایع ۶۲۵ گرمی از حدود ۳۹۰۰ تومان به بیش از ۵۳۰۰ تومان رسیده است. مایع سفیدکننده سطوح هم به عنوان محصولی پرمصرف رشد قیمت زیادی داشته و با افزایش ۲ هزار تومانی، هم‌اینک به قیمت ۷۹۰۰ تومان فروخته می‌شود. دوغ‌های گازدار هم در انواع مختلف گران شده و برای مثال، یک نمونه از آنهاکه قبلا بهایی ۳۵۰۰ تومانی داشت، هم‌اینک ۵۵۰۰ تومان فروخته می‌شود. قیمت کره ۱۰۰ گرمی، اما از همه عجیب‌تر است چرا که ۴ هزار تومان رشد کرده و ازحدود ۳۵۰۰ تومان به مرز ۷۴۰۰ تومان رسیده است. کنسرو بادمجان هم با افزایش ۱۲۰۰ تومانی در قیمت روبرو شده و اخیرا بهایش به بیش از ۵۵۰ تومان رسیده است. شیر یک لیتری ساده هم که قبلا قیمتی نزدیک به ۳۰۰۰ تومان داشت، تا ۳۷۰۰ تومان رشد قیمت داشته است. یکی از فروشندگان خرد که در شهر ایلام فعالیت می‌کند با گلایه از افزایش قیمت مواد غذایی، بهداشتی و خشکبار به فرارو گفت: «فروش‌مان به شدت کم شده و در برخی اقلام ابدا خرید نمی‌کنیم، چون خریدارای ندارند. فکرش را که می‌کنم می‌بینم ابدا نمی‌صرفد جنس بخریم. قیمت یک کیلو کشمش که قبلا ۹ هزار تومان بود تا بیش از ۱۴ هزار تومان افزایش یافته است. قیمت یک کیلو پسته از ۴۸ هزار تومان به بیش از ۱۲۰ هزار تومان رسیده و تخمه آفتابگردان هم با افزایش۱۰۰ درصدی الان به ۱۸ هزار تومان رسیده است.» او می‌گوید: «واقعا کسی توان ندارد خرید کند و مردم در این شرایط بیکاری و بی پولی از پس انداز خرج می‌کنند. الان دیگر هیچ بستی ۵۰۰ تومانی در بازار نداریم و انواع قبلی قیمت‌شان تا ۱۰۰۰ تومان رشد کرده است. رب‌های ۱ کیلوگرمی قبلا ۴۵۰۰ تومان قیمت داشتند، ولی الان باید حداقل ۷ هزار تومان برای چنین کالایی کنار گذاشت. نمی‌دانم آخر و عاقبت کار ما به کجا می‌رسد.»
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
مزایای دولت الکترونیک
دنیای اقتصاد : از نظر وزیر ارتباطات، شاه‌کلید دولت دوازدهم برای مقابله با فساد، ترویج و توسعه دولت الکترونیک است. به تعبیر محمدجواد آذری‌جهرمی، این فساد همان ۱۳۰۰ امضای طلایی است که به قدری قدرت آن بزرگ شده که کسی توان رقابت با آن را ندارد. وی همچنین اعلام کرد آماده‌ام؛ اگر سیمای ملی وقت کافی دهد، به تشریح این فرآیندهای مافیاپرور و امضاهای طلایی فسادزا پرداخته و برای مردم توضیح دهم، چگونه دولت الکترونیکی راهکاری برای جلوگیری از فساد است و چرا دولت الکترونیکی آن گونه که باید پیش نمی‌رود. اگرچه وزیر ارتباطات پس از این درخواست، دو بار فرصت حضور در تلویزیون را پیدا کرد، اما در بار نخست ترجیح داد حرفی نرند و آن را به برنامه دیگر موکول کند. فرصت دوم نیز از سوی صدا و سیما لغو شد. وعده آذری‌جهرمی به توضیحات بیشتر درباره این ۱۳۰۰ امضای طلایی در تلویزیون در حالی مطرح شد که با توجه به حضور پررنگ وی در شبکه‌های اجتماعی، کاربران انتظار داشتند وی مانند همیشه از همین ابزار ارتباطی استفاده کرده و نسبت به موضوع شفاف‌سازی کند.
دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
به هر حال، وی معتقد است؛ قدرت نهفته در پس امضاهای طلایی، از جمله عواملی است که دستگاه‌ها و قوا را در اتصال به دولت الکترونیکی بی‌علاقه می‌کند؛ امضاهایی که به برخی مدیران در رده‌های مختلف، قدرت عرض اندام انحصاری می‌دهد و طبیعتا دل کندن از این قدرت و عواید آن کار سختی به نظر می‌رسد. این امضاهای طلایی که تعدادشان از ۱۳۰۰ امضا تجاوز می‌کند زمینه‌های رانت، سوء‌استفاده، رشوه و در یک کلام فساد را فراهم می‌کند و دوره آنها با اجرای دولت الکترونیکی به سر خواهد رسید. البته امضاهای طلایی که وزیر ارتباطات به آن اشاره می‌کند، فراتر از ۱۳۰۰ امضا است. به‌طوری که براساس آنچه برای هیات مقررات‌زدایی و تسهیل فضای کسب و کار تکلیف شده، این هیات باید ۱۳۶۴ مجوز را احصا و پالایش کنند.
به هر حال، وزیر ارتباطات با اشاره به موفقیت اجرای طرح رجیستری همچنان قویا معتقد است که با توسعه دولت الکترونیک می‌توان به پیکار اژدهای فساد رفت. تاکید وزیر ارتباطات بر توسعه دولت الکترونیک در حالی است که بیش از یک دهه از کلید خوردن این پروژه می‌گذرد اما آنچه همچنان مشاهده می‌شود صف‌های انتظار طولانی برای دریافت انواع استعلام‌ها یا خدمات دولتی است. همچنین رضا باقری‌اصل، معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات ایران درباره نتایج آخرین ارزیابی‌های انجام شده از ۹۳ دستگاه عنوان کرد که در مجموع بیش از ۳۸ درصد دستگاه‌ها الکترونیکی شده‌اند؛ این میزان در شهریور پارسال با مجموع ۸۳ دستگاه معادل ۲۶ درصد بود. سال ۱۳۹۵ حدود ۶۰ دستگاه ارزیابی شد که ۳/ ۱۹ درصد فعالیت آنها الکترونیکی بوده است.
اگرچه نتایج سازمان فناوری اطلاعات به رشد الکترونیکی شدن خدمات دولتی و اداری اشاره دارد، اما این رقم با توجه به گستره خدمات دولت و همچنین سابقه اجرای این پروژه چندان چشمگیر نیست و به نظر می‌رسد، این نسخه دولت دوازدهم راه پر فراز و نشیبی برای شکست اژدهای فساد دارد. زیرا به گفته باقری‌اصل، متاسفانه مشاهده شده که در برخی از این شرکت‌ها تمایلی به الکترونیکی کردن جامع خدمات وجود ندارد و همین امر باعث شده در برخی از آنها صرفا بخش کوچکی از خدمات ماهیت الکترونیکی پیدا کنند. برای نمونه، پنج دستگاه وزارت آموزش و پرورش، نظام مهندسی کشاورزی، سازمان سنجش آموزش، معاونت علمی ریاست‌جمهوری و سازمان بازنشستگی کشور به‌رغم اینکه در فهرست ۹۳دستگاه مورد ارزیابی قرار گرفتند، با این حال، همکاری در بررسی و ارزیابی عملکردشان در دولت الکترونیک نداشتند.
دولت الکترونیک به روایت آمار
مطابق مفاد ماده ۶۷ برنامه ششم توسعه، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف به ارائه گزارش عملکرد دستگاه‌های اجرایی کشور در الکترونیکی کردن فرآیندها و خدمات و تکمیل بانک‌های اطلاعاتی مربوط است. به این ترتیب، براساس آنچه در گزارش عملکرد و اقدامات وزارت ارتباطات که در شهریورماه جاری منتشر شده، آمده، تاکنون خدمات مربوط به ۱۰۸ دستگاه اجرایی مشتمل بر ۷۹۹ خدمت و ۲۰۹۴ زیر‌خدمت احصا شده است. گزارش ارزیابی الکترونیکی شدن خدمات نشان می‌دهد در اسفند ۹۵ حدود ۲۰ درصد، در شهریور ۹۶ حدود ۳۰ درصد و در فروردین ۹۷ حدود ۴۰ درصد خدمات الکترونیکی شده‌اند که در زمان ارزیابی تعداد خدمات احصا شده سازمان اداری استخدامی ۱۷۷۰ خدمت بوده است.
همچنین براساس اعلام وزارت ارتباطات، برای ایجاد هماهنگی و یکپارچگی و تعیین وظایف و ماموریت‌ها در پروژه‌های دولت الکترونیکی کارگروهی با مسوولیت معاول اول رئیس‌جمهوری و متشکل از روسای سازمان‌های اداری استخدامی و برنامه و بودجه و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تشکیل شد تا در سازوکارهای موجود بازنگری و پیشنهادهای لازم را به هیات وزیران ارائه کند. همچنین وزارت ارتباطات در بخش دیگری از گزارش خود درباره توسعه دولت الکترونیکی به درگاه ملی خدمات دولت هوشمند (iran.gov.ir) اشاره و اعلام کرده: آمار بازدید و مراجعات مردم به این سامانه افزایش داشته است که حاکی از کاهش مراجعات حضوری و نزدیک شدن به حد مطلوب برنامه‌ریزی شده است. پیش‌بینی می‌شود با انجام دقیق و زمان‌بندی شده این اقدامات، تعداد خدمات از ۷۱۸ به ۱۷۰۰، تعداد وب سرویس از ۳۶ به ۱۵۰، تعداد دستگاه‌های سرویس‌دهنده از ۶۹ به کل دستگاه‌های کشور و رتبه وب‌سایت در بازدید ۱۳۰۰ پله افزایش یابد.
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
چرخه تبدیل داده های پراکنده به دانش متمرکز با بانکداری هوشمند
دکتر شاپور زارعی گارتنر اخیرا و در یکی از همایش‌های سالانه خود که با نام Symposium/ ITxpo در اکتبر سال ۲۰۱۵ در اورلاندو ایالت فلوریدا تشکیل شده بود به مهمترین فناوری‌های استراتژیک ۲۰۱۶ اشاره و لیستی متشکل از ۱۰ فناوری مهم را منتشر کرده است. همایش فوق یکی از مهمترین گردهمایی‌های مدیران عالی و ارشد فناوری اطلاعات در سطح جهان است که یکی از اهداف مهم آن، ارائه یک دید استراتژیک نسبت به روند تحولات فناوری اطلاعات و تاثیرگذاری آنها روی فضای کسب و کار و حوزه فناوری اطلاعات است.
گارتنر اخیرا و در یکی از همایش‌های سالانه خود که با نام Symposium/ ITxpo در اکتبر سال ۲۰۱۵ در اورلاندو ایالت فلوریدا تشکیل شده بود به مهمترین فناوری‌های استراتژیک ۲۰۱۶ اشاره و لیستی متشکل از ۱۰ فناوری مهم را منتشر کرده است. همایش فوق یکی از مهمترین گردهمایی‌های مدیران عالی و ارشد فناوری اطلاعات در سطح جهان است که یکی از اهداف مهم آن، ارائه یک دید استراتژیک نسبت به روند تحولات فناوری اطلاعات و تاثیرگذاری آنها روی فضای کسب و کار و حوزه فناوری اطلاعات است. محتویات این لیست براساس یک رویکرد کاملا استراتژیک ایجاد می‌شود و شامل فناوری‌هایی است که دارای بالاترین ظرفیت تاثیرگذاری بر عملکرد یک سازمان می‌باشند. محدوده و نوع اثرگذاری این فناوری‌ها بسیار گسترده و متنوع است و می‌توان آنها را در سه گروه مختلف مش‌دیجیتال، ماشین‌های هوشمند و واقعیت جدید فناوری اطلاعات طبقه‌بندی کرد. در این مقاله به دو فناوری مهم از گروه مش دیجیتال پرداخته می‌شود و جایگاه آنها در نظام بانکی آینده و تحولی که به سمت بانکداری هوشمند ایجاد می‌کنند مورد بررسی قرار می‌گیرد.
اولین مفهوم Information of Everything است. اطلاعات همواره همه جا وجود داشته است ولی اغلب این اطلاعات ایزوله شده، ناقص، غیرقابل دسترس یا نامفهوم می‌باشند. بر اساس پیش‌بینی گارتنر تا سال ۲۰۲۰، بیش از ۲۵ میلیارد دستگاه در رابطه با هر چیزی که می‌توان تصور کرد اقدام به تولید داده می‌کنند. این وضعیت همانند سایر فناوری‌ها می‌تواند فرصت‌ها و چالش‌های زیادی را برای سازمان‌ها به دنبال داشته باشد. ما با حجم بسیار بالایی از داده مواجه هستیم که استفاده صحیح از آنها چالش‌های مختص به خود را دارد. آن دسته از سازمان‌هایی که بتوانند از قدرت این موج سیلاب گونه اطلاعات استفاده کنند، قادر به خلق ارزش‌های متعددی برای کسب و کار خود نسبت به سایر رقبا هستند.
این اطلاعات از اطلاعات متنی، صوتی و تصویری فراتر رفته و شامل اطلاعات حسی و محیطی خواهند شد. مدیریت صحیح این سیلاب داده که از سرشاخه‌های متعددی سرچشمه می‌گیرد، مستلزم تدوین و به‌کارگیری صحیح استراتژی‌ها و فناوری‌های مرتبط با توجه به ماهیت داده است. دومین مفهوم Advanced Machine Learning است. در بسیاری از موارد، فناوری نه‌تنها قادر به جمع آوری اطلاعات است، بلکه می‌تواند یادگیری را براساس داده جمع آوری شده نیز انجام دهد. در این فرآیند، تجزیه و تحلیل‌های اولیه را که معمولا نیازمند تعامل نیروی انسانی است می‌توان توسط ماشین انجام داد. انفجار منابع داده از یک طرف و از سوی دیگر پیچیدگی اطلاعات، امکان طبقه‌بندی دستی و تجزیه و تحلیل را غیرعملی و غیراقتصادی کرده است. تکنیک‌های پیشرفته یادگیری ماشین ضمن خودکارسازی تمامی این فعالیت‌ها، این امکان را فراهم می‌کند تا بتوانیم به چالش‌های اصلی مرتبط با اطلاعات پاسخ دهیم.
آنچه در حوزه مدیریت فناوری اطلاعات برای بانک‌ها مهم است مفهوم بانکداری نوین و بانکداری مبتنی بر تحلیل داده‌ها است. به عبارت دیگر در عصر حاضر بانکی نسبت به رقبای خود پیشرو‌تر است که با گذر از عصر توسعه زیرساخت‌های ارتباطی وارد عصر توسعه سامانه‌های تحلیل اطلاعاتی شود و از بانکداری سنتی به بانکداری هوشمند مهاجرت کند. به همین دلیل بانک‌ها می‌توانند از دو مفهوم Information of Everything و Advanced Machine Learning به‌صورت ترکیبی استفاده کنند و بستر ایجاد تحولی بزرگ در نظام بانکی را پی‌ریزی کرده و مفهوم بانکداری هوشمند را معرفی کنند. بانک‌ها یکی از سازمان‌هایی هستند که با سیلاب اطلاعاتی مواجه است. اولین اصل مهم در بهره‌گیری از این اطلاعات ایجاد زیرساخت لازم برای جمع‌آوری و نگهداشت درست اطلاعات است. به همین دلیل بانک‌ها در تلاش برای ساخت انبار داده‌هایی برای جمع‌آوری و نگهداشت اطلاعات تاریخی خود هستند. انبار داده یک پایگاه اطلاعاتی بزرگ است که از طریق آن کلیه داده‌های حال و گذشته یک بانک برای انجام عملیات گزارش‌گیری و آنالیز در دسترس مدیران قرار می‌گیرد. معماری عمومی یک انبار داده در بانک‌ها از ۳ لایه زیر تشکیل شده است:
• لایه منابع داده‌ای: در این بخش نرم‌افزار‌های کاربردی موجود در بانک به‌عنوان منابع داده‌ای قرار دارند. ابتدا داده‌ها از منابع عملیاتی استخراج می‌شوند. سپس پاک و یکپارچه می‌شوند و به پایگاه پردازش تحلیلی بارگذاری می‌شوند. این عملیات باعث می‌شود که داده‌های دقیق و سازگار از این منبع داده فراهم شوند.
• لایه یکپارچه‌سازی داده: در این بخش روال‌ها و روتین‌های مرتبط با استخراج، پردازش و بارگذاری داده انجام می‌شود. عملیات یکپارچه‌سازی و نگاشت داده‌های منبع داده‌ای به انبار داده در این لایه انجام می‌شود.
• لایه انبار داده: در این بخش داده‌های یکپارچه شده در مدل‌های چندبعدی ذخیره می‌شود. در این لایه از تکنولوژی‌های ROLAP، MOLAP و HOLAP استفاده می‌شود. در ضمن این لایه ممکن است زیرلایه‌هایی با نام Data Mart داشته باشد که در واقع نسخه‌های کوچک‌تری از انبار داده اصلی هستند.
پس از آنکه داده‌های مورد نیاز توسط انبار داده‌ها جمع‌آوری و سازمان‌دهی شدند، با کمک تکنیک‌های یادگیری ماشین و داده‌کاوی می‌توان تحلیل‌های مورد نظر را روی آنها انجام داد و نیازهای اطلاعاتی مدیریت کلان را تامین کرد. این کار در قالب طراحی سامانه‌های مختلفی که هر یک به بخشی از اطلاعات انبار داده دسترسی دارند صورت می‌گیرد. هسته اجرایی این سامانه‌ها از الگوریتم‌های یادگیری ماشین قوی تشکیل شده است که به‌صورت هوشمند اقدام به تجزیه و تحلیل داده‌ها کرده و اطلاعات مد نظر مدیران را تولید می‌کنند.
بانکداری هوشمند مفهوم جدیدی است که بر گذر از عصر ارتباطات به عصر مدیریت و تحلیل داده‌ها اشاره می‌کند. در این مفهوم اساس تصمیم‌گیری مدیران سطح بالای بانک و ارائه خدمات به مشتریان بر مبنای تحلیل داده‌هایی است که به‌صورت گسترده در سیستم بانکداری جمع‌آوری شده‌اند (توسط مفهوم Information of Everything) و با انجام تحلیل صحیح (توسط مفهوم Advanced Machine Learning)، رویکردها و جهت‌گیری‌های آینده یک بانک را متحول می‌کنند. در این مفهوم بانک به دنبال توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و شبکه‌سازی خدمات و محصولات خود نیست. بلکه با گذر از این دوران به دنبال ارائه محصولات و خدماتی است که با تحلیل صحیح بر مبنای داده‌های موجود و براساس شرایط فعلی سیاست‌های پولی، مالی و بازار به‌دست آمده‌اند. منابع داده‌ای مورد استفاده در بانکداری هوشمند طیف بسیار گسترده‌ای را از منابع انسانی بانک، مشتریان، بازار، فرهنگ، سیاست و به‌طور کلی هر آنچه نقشی در وضعیت گذشته حال و آینده دنیای پیرامون دارد در بر می‌گیرد.
البته هوشمندی بانکداری در این عبارت به معنای حذف شعب و افزایش کانال‌های الکترونیکی نیست، بلکه این مسائل تنها بخشی از بانکداری هوشمند است. هوشمندی یک بانک در آینده تعیین‌کننده کنترل‌کننده‌های الکترونیکی نظیر داشبوردها، خدمات بانکداری الکترونیکی و مجازی، بازاریابی الکترونیکی، هوشمندی در تخصیص مصارف و تجهیز منابع و... است. حال اینکه اساس جمع‌آوری این داده‌ها چه شاخص‌هایی هست؟ زیرساخت‌های لازم برای جمع‌آوری داده‌ها در این مفهوم چه چیزهایی هستند؟ عناصر بانکداری هوشمند چه هستند؟ هدف نهایی بانکداری هوشمند چیست؟ و سوالاتی از این دست در سلسله مقالات بعدی مورد بررسی و تبیین قرار خواهد گرفت.
منبع : دنیای اقتصاد
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی
فاجعه قاچاق شیر خشک به کشورهای همجوار
چند روزی است که بحث کمبود شیرخشک و پوشک به مسائل بغرنج والدین تبدیل شده است. افزایش ناگهانی و جهش شدید قیمت این دو محصول که امکان حذف آنها به هیچ عنوان از سبد خانواده‌های دارای کودک زیر دوسال وجود ندارد، سبب نگرانی شده و گاهی برخی نمی‌توانند از عهده پرداخت هزینه‌های مستمر شیرخشک و پوشک برآیند. البته افزایش قیمت، در خصوص پوشک، محسوس‌تر است. در زمینه مصرف پوشک بزرگسال هم برخی مراکز با مشکل روبه‌رو هستند، در حالی که طیف وسیعی از بزرگسالان میانسال مصرف کننده این محصول هستند، کمبود و گرانی آن سبب نگرانی بیش از پیش خانواده‌ها شده است.
دکترشاپورزارعی - دکتر شاپور زارعی
سخنگوی سازمان غذا و دارو در این باره به «ایران» می‌گوید: بجز یکی دو برند خاص در حال حاضر مشکلی در عرضه شیرخشک نداریم، واردات طبق روال گذشته انجام شده و به اندازه کافی این محصول در گمرک وجود دارد. کیانوش جهانپور ادامه می‌دهد: برخی از والدین به دلیل تمایل شخصی یا در برخی موارد سازگاری نداشتن کودک با شیرخشک‌های عادی از شیرخشک‌هایی با برندهای خاص استفاده می‌کنند، در زمینه این شیرخشک‌ها و انواع رژیمی و متابولیک این محصول تا مصرف 3 ماه ذخیره داریم و فعلاً مشکل نگران‌کننده‌ای وجود ندارد، در عین حال به‌صورت مقطعی در آینده تنها در شبکه توزیع، احتمال دارد مشکل به وجود آید، البته یکی از برندهای خاص شیرخشک که در بازار کم شده بود دیروز ترخیص شد و بزودی هم وارد بازار خواهد شد. آیا شیرخشک سهمیه بندی می‌شود؟ او با تأکید بر این که با توجه به خریدهایی که انجام شده عرضه این محصول بهداشتی با کمترین مشکل مواجه می‌شود، می‌گوید: در زمینه سهمیه بندی شیرخشک خوب است بدانید که شیرخشک‌های رژیمی و متابولیک ویژه بیماری‌های خاص از گذشته سهمیه بندی بود، این دسته از شیرخشک‌های سهمیه‌ای در داروخانه‌ها مانند گذشته عرضه می‌شوند، در زمینه سایر شیرخشک‌ها هم چون این محصول از ارز یارانه‌ای تغذیه می‌شود، در این بازه زمانی ممکن است دچار قاچاق معکوس شود. قاچاق معکوس به این معنا است که شیرخشک به بازار کشورهای همجوار قاچاق شود که با توجه به ارز یارانه‌ای دولتی، این روزها این احتمال شدت پیدا کرده است. جهانپور در ادامه می‌افزاید: آنچه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است این است که سامانه توزیع و نظارت باید کامل شود، چنانچه مجبور به سهمیه بندی شیرخشک شویم تنها هدفی که مدنظر است، رسیدن محصول به دست مصرف کننده واقعی است. سخنگوی سازمان غذا و دارو درباره تغییر قیمت شیرخشک می‌گوید که تا این لحظه افزایش قیمت نداشتیم و تنها دغدغه ما ساماندهی بازار و رصد ذخیره توزیع است تا شیرخشک قطعاً به دست مصرف کننده برسد. در زمینه شیرخشک‌های متابولیک هم که برای بیماران خاص تجویز می‌شود سامانه‌ای وجود دارد که به‌صورت سیستمی و منظم، بدون هیچ مشکل خاصی این محصول در اختیار مصرف کننده قرار می‌گیرد. پوشک کالایی لاکچری! نزدیک به صد درصد خانواده‌هایی که کودک زیر دو سال دارند از قیمت‌های این محصول که مصرف روزانه آن اجتناب ناپذیر است، شکایت دارند. به گفته یک مادر که کودکی یک ساله دارد، یکی از معمولی‌ترین برندهای پوشک بچه که بسته‌ای 30 هزار تومان عرضه می‌شد این روزها باید 95 هزار تومان خریداری شود، خانواده دیگری که دو فرزند با فاصله سنی کم دارند و باید هر دو از پوشک استفاده کنند نیز، از 4 برابر شدن قیمت برندی که مصرف می‌کنند خبر می‌دهند. هر دو کودک این خانواده به پوشک‌های عادی آلرژی دارند و باید از پوشک‌هایی با برند خارجی خاصی برای آنها استفاده شود. این برند تا قبل از گرانی نرخ دلار با 35 هزار تومان خریداری می‌شد ولی در روزهای اخیر در برخی مناطق بسته‌ای 140 هزار تومان عرضه می‌شود. هر کودک در طول هفته معمولاً دو بسته پوشک مصرف می‌کند. علاوه بر موارد یاد شده خانواده‌هایی که افراد میانسالی دارند که پوشک مصرف می‌کنند از بالا رفتن قیمت‌ها و حتی کمبود محصول در داروخانه‌های سطح شهر و برخی بیمارستان‌ها شکایت دارند. به عنوان مثال خانواده مرد میانسالی که در بیمارستان بستری شده بود از کمبود این محصول خبر داد، دختر زنی 80 ساله هم که به دلیل شهادت دو فرزندش دچار بیماری آلزایمر شده و به مدت 4 سال است که از پوشک استفاده می‌کند این روزها برای خرید این کالای بهداشتی ضروری با مشکلات جدی مواجه شده است. جهانپور با بیان این نکته که رسیدگی به مشکلات کالاهای بهداشتی و پوشک به حوزه سازمان غذا و دارو مربوط نمی‌شود، می‌گوید: به دلیل اهمیت موضوع به این مسأله ورود کردیم و نشستی با اعضای سندیکای تولیدکنندگان و واردکنندگان این اقلام برگزار کردیم. سخنگوی سازمان غذا و دارو می‌افزاید: تولیدکننده‌ها در نشست اخیر با اشاره به رضایت مصرف کننده‌ها از محصولات داخلی، قول مساعد دادند که تولید و توزیع این اقلام را به اندازه نیاز تضمین کنند تا بازار با کمبودی در خصوص این محصول مواجه نشود. او اظهار امیدواری کرد که با حمایت تولیدکنندگان مشکلات این حوزه به سرعت حل می‌شود. سخنگوی وزارت بهداشت هم در نشست خبری با اصحاب رسانه در زمینه گران شدن قیمت پوشک می‌گوید: ما آمادگی داریم که در قالب تفاهمنامه‌ای با وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت اقتصاد به حل مشکلات تأمین مواد اولیه پوشک کمک کنیم. ایرج حریرچی افزود: به دلیل نداشتن مسئولیت در این حوزه نمی‌توانیم وارد حیطه تولید و توزیع پوشک شویم ولی پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهیم. نگرانی کمبود و گرانی پوشک در شهرستان‌ها بیشترین نگرانی ما در کمبود و گرانی پوشک در ارتباط با افرادی است که ضایعه نخاعی دارند. این دغدغه معاون توانبخشی بهزیستی استان مرکزی است. امیر حجت نوروزی با اشاره به افزایش دوبرابری پوشک طی هفته اخیر می‌گوید: پیش از این تأمین پوشک برای افراد تحت پوشش به عهده بهزیستی بود، ولی از سال 97 به هر مددجو ماهانه مبلغ 100 هزار تومان برای تهیه پوشک هزینه پرداخت می‌شود که با قیمت هر بسته، امروز، 93 هزار تومان، پاسخگوی نیاز بیماران ضایعه نخاعی نیست. او تعداد این بیماران را 250 تا 300 نفر در سطح استان عنوان می‌کند و می‌افزاید: در این شرایط بنا داریم از محل مشارکت‌های مردمی مبلغی را برای خرید پوشک اختصاص دهیم و در مرحله اول به کسانی که نیاز بیشتری دارند توزیع کنیم. نوروزی در رابطه با کودکان و زنان معلول نیز متذکر می‌شود: این مددجویان بیشتر توسط مراکز بخش خصوصی حمایت می‌شوند و در جلسه‌ای که امروز (دوشنبه)به همین منظور تشکیل شد مجوز برای خرید پوشک و تحویل به افرادی که نیازمندتر هستند صادر شده است. او می‌افزاید: آخرین خبرهای رسیده از مراکز خصوصی که مددجویان معلول را تحت پوشش دارند، مشکل خرید با توجه به دوبرابر شدن قیمت نسبت به روزهای گذشته است. معاون توانبخشی بهزیستی استان مرکزی تصریح می‌کند: امیدواریم این کمبود و بالا رفتن قیمت مقطعی باشد در غیر این صورت مددجو با هزینه 100 هزار تومان قادر به تأمین نیاز حتی یک هفته خود نیست.
منبع : فرارو
دکترشاپورزارعی
دکتر شاپور زارعی